فلز سوراخدار چیست؟ تولید، انواع، ویژگیها و کاربردها
امروزه مصالح ساختمانی روز به روز فراوانتر و جدیدتر میشوند و مدتهاست که یک مصالح واحد نمیتواند نیازهای طرحهای معماری خلاقانه را برآورده کند. وقتی در مورد مصالح ساختمانی صحبت میکنیم، معمولاً به سنگ مرمر، آلومینیوم، رنگ و غیره فکر میکنیم. آیا مشتاق داشتن مصالح جدید و نوآورانه هستید؟ در واقع، مصالح معمولی با کمی خلاقیت، شگفتیهای غیرمنتظرهای مانند فلز سوراخدار خواهند داشت .
در واقع یک صفحه فلزی معمولی سوراخدار یا اکسپندد متال است که از طریق یک فرآیند پردازش متفاوت، زیر دست طراحان میتواند به روشهای مختلفی مورد استفاده قرار گیرد و ریتم و بافت معماری متفاوتی ایجاد کند و شگفتی را به محیط زندگی یا کار ما بیاورد.
فلز سوراخدار چیست؟
درست همانطور که از نامش پیداست، یک ورق فلزی مخصوص با سوراخهایی است که با ماشین پرس و فناوری CNC در سطح آن ایجاد شده است و به عنوان صفحه سوراخدار، صفحه سوراخدار یا ورق سوراخدار نیز شناخته میشود. ورقهای آلومینیومی سوراخدار، ورقهای فولادی ضد زنگ سوراخدار و ورقهای مسی سوراخدار وجود دارد. جنس آن نسبتاً نازک و سبک است و سوراخهای سطحی آن متغیر است، بنابراین اغلب به عنوان پوسته ساختمان استفاده میشود که میتواند در کاهش سر و صدا و جلوگیری از تماس مستقیم نقش داشته باشد.
تاریخچه فلز سوراخدار
ورق فلز سوراخدار ۱۵۰ سال پیش اختراع شد، زمانی که در درجه اول به عنوان فیلتر و ابزار غربالگری در صنعت معدن، ابتدا برای تصفیه زغال سنگ، مورد استفاده قرار میگرفت. با توسعه فناوری، کاربرد آن به سرعت فراتر از عملکرد اولیهاش گسترش یافت. تا به امروز، به طور گسترده در معماری، طراحی منظر و طراحی داخلی مورد استفاده قرار گرفته است. و همچنین در برخی از محصولات خانگی و تجهیزات الکتریکی رایج است.
انواع ورق فلز سوراخدار
مواد:
از نظر فنی، میتوان از مواد مختلفی برای ساخت ورقهای فلزی سوراخدار استفاده کرد، از جمله آلومینیوم، فولاد نورد سرد، فولاد گالوانیزه، فولاد ضد زنگ، برنج، مس قرمز، تیتانیوم، آلیاژ مونل، آلیاژ اینکونل و غیره. در حال حاضر در بازار، بیشتر آنچه میبینید ورق آلومینیومی سوراخدار است. پنلهای آلومینیومی سبک، از نظر شیمیایی پایدار، زیبا، رنگارنگ و زیبا هستند، دارای حس قوی از جلوه تزئینی سهبعدی هستند و مونتاژ آنها آسان است.
شکل و الگوی سوراخ:
اندازه و الگوی سوراخهای پنلهای سوراخدار را میتوان با دقت و در صورت نیاز پردازش کرد. طراحی سوراخهایی با اندازهها، تراکمها و شکلهای مختلف میتواند سبکهای مختلفی از جلوههای بصری شفاف ایجاد کند.
مشخصات سوراخها را میتوان بر اساس سلیقه به صورت گرد، مربع، مثلثی، شش ضلعی و سوراخهای نواری بلند طراحی کرد. تراکم سوراخها نیز قابل تنظیم و تغییر است و پس از چیدمان و ترکیب، میتوان الگوهایی را برای ارائه یک جلوه غنی از نما ایجاد کرد. حتی حکاکی و طراحی روی صفحه فلزی را میتوان با فناوری مدرن انجام داد.
فلز سوراخدار چگونه ساخته میشود؟
فرآیند بسیار پر زحمت سوراخکاری در گذشته با فناوری مدرن مکانیزه و خودکار شده و فرآیند تولید و دقت سوراخکاری را تا حد زیادی بهبود بخشیده است. دو روش محبوب تولید سوراخکاری مدرن، سوراخکاری با دستگاه پانچ CNC و سوراخکاری با دستگاه لیزر هستند.
دستگاه پانچ
پانچ CNC رایجترین روش برای ایجاد سوراخ در سطوح فلزی با استفاده از ماشین ابزار است. فرآیند پانچ قادر به ایجاد سریع سوراخ در سطح وسیعی از یک پنل فلزی است که دارای ویژگیهای سرعت و هزینه کم است. با این حال، نمیتوان به طرحهای پیچیدهتر سوراخ دست یافت.
سوراخکاری با دستگاه لیزر:
پانچ لیزری پیشرفتهترین فرآیند پانچ است، اما همچنین یک فناوری گرانتر و پیچیدهتر است. دقت پردازش آن میتواند به حدود ۰.۰۱ میلیمتر برسد و پردازش لیزری میتواند هندسههای پیچیده با ابعاد دقیق، از جمله حروف و نقاشی همانطور که در بالا ذکر شد، تولید کند.
مقایسه این دو:
پانچ، سوراخکاری.
سوراخکاری لیزری.
توابع و ویژگیهای فلز سوراخدار
جلوه تزئینی
دلیل اصلی استفاده مردم از فلز سوراخدار به عنوان مصالح ساختمانی، ظاهر تزئینی آن است. طراحان میتوانند از ترکیبهای مختلفی از رنگها، شکلها و الگوهای سوراخ برای رفع نیازهای مختلف طراحی معماری استفاده کنند.
تخلخل
بارزترین ویژگی پنلهای فلزی سوراخدار، تخلخل آنهاست. تخلخل به این معنی است که دو بخش از فضا که توسط پوسته ساختمان از هم جدا شدهاند، نسبت به یکدیگر نفوذپذیر هستند و مرزهای ذاتی بین داخل و خارج را میشکنند. از نظر رسمی، این یک فضای عمومی بازتر ایجاد میکند که شهود مطلوب را برای شهر و کاربران آن فراهم میکند و واقعاً فضای داخلی را با فضای خارجی در هم میآمیزد.
تهویه
وقتی ساختمانی نیاز به تهویه بهتر دارد، از یک محافظ فلزی سوراخدار برای بهبود جریان هوا و افزایش سایهاندازی استفاده میکند. این روش محافظت از ساختمان میتواند هزینههای انرژی برای گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع را کاهش دهد. از نظر آماری، پنلهای سوراخدار میتوانند حدود ۳۰ تا ۴۵ درصد صرفهجویی کنند.
افکت نور و سایه نقطه نقطه
پنلهای سوراخدار، نور و سایههای غنی و متنوعی را در زیر نور خورشید یا روشنایی ایجاد میکنند و این جلوه، جلوه بصری منحصر به فرد و پویایی به ساختمان میبخشد. این جلوه نور و سایه، رابطه بین بدنه اصلی ساختمان و پوسته بیرونی را مبهمتر و با حس یکپارچهتر و لایه لایهتر میکند. و با تغییر اندازه نوع سوراخ و قطر سوراخ و میزان سوراخ شدن، جلوههای تغییر نور و سایه متفاوتی نیز ایجاد میکند.
اشکال مختلف ترکیب پنلها
پنلهای فلزی سوراخدار میتوانند در اشکال و اندازههای مختلف و در ترکیبهای مختلف اتصالات مطابق با نیازهای معمار ساخته شوند. این ترکیبها غنی و متنوع هستند.
جذب صدا، کاهش نویز
در زمینه آکوستیک، جذب صدا یکی از مهمترین اقدامات برای کنترل نویز و بهبود کیفیت صدای داخلی است. و پنلهای سوراخدار دقیقاً از این مزیت برخوردارند. مطالعات نشان دادهاند که فلز سوراخدار به کاهش سطح صدا کمک میکند و خواص آکوستیک آن میتواند به افراد در کاهش اثرات نویز بر سلامتی کمک کند. ساختمانهایی که از پنلهای فلزی سوراخدار در جلوی نمای خود استفاده میکنند، میتوانند تا ۲۹٪ در مصرف انرژی صرفهجویی کنند.
اصل: یک سازه جاذب صدا که پشت یک صفحه نازک سوراخدار با یک لایه هوا یا ماده متخلخل قرار دارد و به یک دیوار صلب متصل شده است، میتواند به عنوان یک سیستم رزونانس متشکل از جرمها و فنرها در نظر گرفته شود. هنگامی که فرکانس موج صوتی ورودی و فرکانس رزونانس سیستم با هم برابر میشوند، هوای داخل صفحه سوراخدار به شدت میلرزد و ساییده میشود، که این امر اثر جذب را تقویت کرده و یک پیک جذب تشکیل میدهد که انرژی صدا را به طور قابل توجهی تضعیف میکند. هنگامی که از فرکانس رزونانس دور باشد، اثر جذب کمتر است. اگر ماده متخلخل پس از صفحه سوراخدار قرار گیرد تا مقاومت صوتی افزایش یابد، باند جذب سازه پهنتر خواهد شد.
در فرآیند طراحی سالنهای کنسرت، سینماها، سالنهای چند منظوره و سایر مکانها، سازه آکوستیک با صفحات فلزی سوراخدار به عنوان ابزار فنی اصلی طراحی کیفیت صدا و کنترل نویز، کاربرد بسیار گستردهای پیدا کرده است.
حفاظت از حریم خصوصی
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد پنلهای سوراخدار، توانایی آنها در ایجاد حس حریم خصوصی بدون ایجاد حس بسته بودن است. محفظههای موجود در دیوارها و پنلها، بخشهایی از محل کار را قطع و ایزوله میکنند. با نصب پنلهای سوراخدار، میتوان محل کار را جدا کرد، اما همچنان جریان هوا و دید را تضمین کرد. سر و صدای عادی و پژواکها توسط پنلها منحرف و جذب میشوند و در نتیجه فضایی آرامشبخش و دلپذیر ایجاد میکنند.
سازگار با محیط زیست
با توجه به نگرانیهای روزافزون در مورد پایداری و حفاظت از محیط زیست، طراحان و معماران همیشه به دنبال موادی هستند که اثرات زیستمحیطی را کاهش دهند. فلز مورد استفاده برای پنلهای سوراخدار قابل بازیافت است و نیاز به تولید فلز جدید برای پروژه را کاهش میدهد. پنلهای سوراخدار به دلیل طول عمر طولانی خود، نیاز به نگهداری یا سایش کمی دارند. این عوامل منجر به پایداری و افزایش طول عمر فلز میشوند.
فلز سوراخدار برای چه مواردی استفاده میشود؟
محبوبترین کاربرد فلز سوراخدار، استفاده از آن به عنوان مصالح ساختمانی است که به خلاقیت و طراحی منحصر به فرد کمک میکند. کاربردهای آن در زمینه معماری عبارتند از:
-
سقفهای ساختمانی
-
پلهها و زیر پلهها
-
نردههای پله
-
پیادهرو
-
بالکنها
-
پارتیشنهای صفحه نمایش داخلی
-
پرده بیرونی و نردهها
-
نمای بیرونی
-
پانل های پرکننده برای حصار
-
میز و صندلیهای سازگار با محیط زیست
-
مواد جاذب صدا
-
روکش دیوار خارجی
-
دریچههای فلزی
صنایع دیگری که از فلز سوراخدار استفاده میکنند عبارتند از:
-
مواد غذایی و آشامیدنی: برای خشککنهای فاضلاب، بشکههای آبجوسازی، مزارع پرورش ماهی، دستگاههای سورتینگ، پرسهای میوه و سبزیجات و سینیهای پخت.
-
شیمیایی و انرژی: برای فیلترها، تصفیهکنندههای گاز، جعبههای حفاظت در برابر صاعقه، شستشوی زغال سنگ، جداکنندههای باتری و سانتریفیوژها.
-
خودرو: برای فیلترهای روغن، جلوپنجره رادیاتور، پدالها، تهویه موتور و صدا خفه کن موتورسیکلت.
-
توسعه مواد: برای توریهای کوره بلند، چاپگرهای نساجی و کارخانههای نمد، توریهای دوغاب سیمان و تقویتکنندههای شیشه.
