عارف افشار کارگردان مستند «ضدقهرمان» درباره اهمیت جشنواره فیلم فجر و حضور یک مستند در چنین جشنواره‌ای توضیح داد.
عارف افشار کارگردان مستند «ضدقهرمان» که به چهل و سومین جشنواره فیلم فجر راه پیدا کرده است، درباره موضوع این مستند گفت: به نوعی می توان گفت که مستند «ضدقهرمان» درباره تقابل ۲ تفکر است که از شروع انقلاب تا سال ۶۰ وجود داشت؛ ۲ جریانی که یک طرف آن صادق خلخالی و بنی صدر و در طرف مقابل شهید بهشتی و شهید قدوسی حضور داشتند. اوج درگیری این ۲ جریان فکری که در بالاترین سطح حاکمیت قرار دارند مربوط به سال‌های ۵۸ – ۵۹ است اما از سال ۶۰ این تقابل علنی و در پایان منجر به شهادت آقای بهشتی می‌شود.
وی افزود: در اوایل انقلاب آقای خلخالی با تمام بحث‌هایی که داشت، برای خیلی‌ها قهرمان بود و ما در این فیلم می‌گوییم که او قهرمان چه کسانی بوده و پس از آن می‌گوییم او طبیعتاً یک ضدقهرمان یعنی شهید بهشتی و شهید قدوسی هم داشته است. همچنین به این مساله می‌پردازیم که چطور در طول تاریخ جای این ۲ جریان عوض می‌شود.
افشار در بخش دیگری از صحبت های خود درباره مصاحبه با افراد مختلف توضیح داد: برای این مستند سراغ کسی رفتم که از سال ۵۵ مخالف خلخالی بود اما جلوی دوربین نیامد. متاسفانه افراد موافق و مخالفی بودند که حاضر به مصاحبه نبودند و بهتر است که اسامی آن‌ها را نگویم. آقای علی اکبر ناطق نوری اولین کسی بود که من را برای پرداختن به این موضوع تشویق کرد و یکی از بهترین مصاحبه‌های فیلم مربوط به او است.
کارگردان «ضدقهرمان» درباره روند تولید این فیلم گفت: پژوهش این مستند سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ انجام شد اما تولید این کار تقریباً زمستان ۱۴۰۱ شروع شد و در ۳ استان اردبیل، قم و تهران فیلمبرداری داشتیم.
وی درباره حضور در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر بیان کرد: واقعیت امر این است که اصلا فکر نمی کردم مستند «ضد قهرمان» به جشنواره فجر راه پیدا کند. همین که اجازه دادند فیلم در «سینماحقیقت» به نمایش درآید و با استقبال بسیار خوبی هم همراه شد و نامزد دریافت جایزه هم شد، بسیار خوشایند بود و حضور در جشنواره فجر برای خود من نیز شوکه کننده بود و این حضور اتفاق بسیار خوبی است. فیلمی که سال قبل جلوی آن را گرفتند و اجازه نمایش در هیچ کجا را نداشت؛ در جشنواره «سینماحقیقت» نامزد دریافت جایزه می شود و حالا هم جزو ۱۱ مستندی است که به جشنواره فجر راه پیدا کرده و این اتفاق بسیار خوب و خوشایندی برای من و خیلی از دوستان فیلمساز است.
این مستندساز اضافه کرد: تمام سینمای ایران غایت کار خود را جشنواره فجر می دانند. حتی اگر در دوره هایی حرف هایی زده می شد و برخی شرکت نمی کردند هم درواقع این اجحاف در حق خودمان است. جشنواره فیلم فجر یک جشنواره ملی است و صاحبان آن خود فیلمسازان و جامعه هنری هستند. جشنواره فیلم فجر با تمام محافل فرهنگی و هنری کشورمان یک دنیا فاصله دارد و دلیل این اتفاق این است که صاحبان اصلی آن، به معنای واقعی، خود هنرمندان و مخاطبان آثار هستند. چنین چیزی باعث می شود که جشنواره از حالت اینکه صرفا در اسم جشنواره ای ملی باشد، فاصله گرفته و رسما و حقیقتا ملی شود. این جشنواره به جد اولین رویداد مستقل، به معنای تمرکز روی یک حوزه، بعد از تاریخ انقلاب است که با قدرت کار خود را پیش برده و همچنین رویداد مهمی است که تمام توجه حوزه فرهنگ، اجتماعی و سیاسی به آن معطوف می شود. جشنواره فجر یک پدیده مهم اجتماعی در کشور ما به حساب می آید و حضور در چنین جشنواره ای بسیار مهم و خوشایند است.
افشار با اشاره به جدی تر شدن مستند در جشنواره فجر توضیح داد: خداراشکر در چند سال اخیر بخش مستند جشنواره فجر هم جدی تر دنبال می شود. هرچند که به کارکرد و اجرای آن می توان انتقادهایی داشت مثل اینکه جا دارد حداقل سه یا چهار جایزه در این بخش داشته باشیم، ولی پرداختن به این وجه از سینما که مهجورترین بخش سینما است، بسیار مهم و با ارزش است.
عارف افشار در پایان گفت: جشنواره «سینماحقیقت» به نوعی یک گعده اختصاصی است ولی این حقیقت است که تمام توجه سیستم فرهنگی و رسانه ای به جشنواره فیلم فجر معطوف می شود و به نوعی می تواند یکی از مهم ترین سکوهای پرش برای مستندسازان باشد. جایزه گرفتن در چنین جشنواره ای گرفتن صرفا یک تندیس نیست و چنین جایزه ای نقش هویتی پیدا می کند. برای یک مستندساز که حوزه اش همیشه مهجور واقع شده است، دریافت سیمرغ و حتی خود حضور در جشنواره فیلم فجر یک اتفاق بسیار ویژه است.
مستند «ضد قهرمان» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی عارف افشار در بخش مسابقه ملی و بخش آوینی هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند «سینماحقیقت» حضور داشت و نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم شد.
چهل و سومین جشنواره فیلم فجر بهمن ماه جاری به دبیری منوچهر شاهسواری برگزار می شود.
