چرا لیبی ناآرام شد؟

«میثم میرزائی تبار» در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در ارتباط با نا امنی‌های اخیر در پایتخت لیبی گفت: کشته شدن «عبدالغنی الککلی» رئیس سازمان «حمایت از ثبات» در طرابلس، جرقه‌ای برای شروع اعتراضات بود. این سازمان، گروهی نظامی منصوب شده توسط شورای ریاستی لیبی در غرب این کشور است و تا چند ماه اخیر روابط خوبی با «عبدالحمید دبیبه»، نخست وزیر دولت موقت وحدت ملی لیبی (طرابلس) داشت. الککلی و گروه وابسته به وی از عناصر و گروه‌های تاثیرگذار در تحولات سیاسی و امنیتی غرب لیبی بود و اقدامات آن در چند ماه اخیر اعتراضاتی را در پی داشت.

عضو هیئت علمی مرکز مطالعات آفریقا دانشگاه تربیت مدرس افزود: به دلیل تعدد گروه‌های شبه‌نظامی در لیبی، در چند ماه اخیر دبیبه تصمیم بر کنترل، انحلال و ادغام گروه‌های شبه‌نظامی در غرب لیبی در نیروهای رسمی داشت و همین مسئله به دلیل ادعاهای حاکمیتی الککلی و سازمان «حمایت از ثبات»، باعث اختلافاتی میان دو طرف شده بود. مردم لیبی هم همواره بر تشکیل ارتش ملی در این کشور اصرار داشته‌اند تا شاهد برقراری امنیت در این کشور باشند.

وی اظهار داشت: روند تحولات نشان می‌داد که نفوذ، قدرت و ادعاهای حاکمیتی الککلی زنگ خطری برای دولت طرابلس محسوب می‌شد و امکان تلاش برای درگیر شدن و به دست گرفتن قدرت را داشت لذا  دبیبه از این مسئله احساس خطر می‌کرد. در اینجا یاید گفت که در روند تصمیم برای انحلال یا ادغام گروه‌های شبه‌نظامی توسط دبیبه، سازمان حمایت از ثبات به احتمال قریب به یقین، حاضر به پذیرش این تصمیم نمی‌شد. در نهایت، براساس آنچه در رسانه‌ها اعلام شد، الککلی در جریان میانجی‌گری میان گروه‌های مسلح در غرب لیبی توسط تیپ 444 وابسته به دبیبه کشته شد و این اقدام به درگیری و ناآرامی در طرابلس بین گروه‌های حامی الککلی و دبیبه و در ادامه به وقوع اعتراضات مردمی  منجر شد.

میرزایی تبار با اشاره به تظاهرات مردم لیبی در پی کشته شدن الککلی و ناامنی‌ها در طرابلس گفت: این صحیح نیست که گفته شود الککلی محبوبیت بالایی در میان مردم داشت و آنها در دفاع از خون او و علیه دولت طرابلس به خیابان‌‎ها آمدند. در حقیقت، رخدادهایی که شاهد آن بوده و هستیم یک انباشت اعتراضات مردمی است که کشته شدن الککلی جرقه‌ای بر آن بود، سال‌های متمادی است که لیبیایی‌ها از بی‌ثباتی سیاسی، ناامنی و مشکلات اقتصادی و اجتماعی رنج می‌برند و این در حالی است که لیبی بزرگترین ذخایر نفتی را در آفریقا دارد و مردم این کشور کمترین بهره‌ای از آن دارند و پول فروش این ذخایر بیشتر به جیب گروه‌های شبه‌نظامی و سایر ذی‌نفعان می‌رود.

این تحلیلگر مسائل آفریقا با بیان  اینکه سال‌هاست که موضوع برگزاری انتخابات سراسری ریاست جمهوری و پارلمانی در لیبی مطرح است، اظهار داشت: به رغم وعده‌های داده شده هیچ گاه این انتخابات برگزار نشده و تاکنون هیچ اجماعی صورت نگرفته‌ است که این انتخابات به صورت فراگیر برگزار شود. این در حالی است که یک مطالبه اصلی و اساسی مردمی، خارج شدن وضعیت سیاسی لیبی از چند پاره‌گی و تشکیل دولت و حکومت واحد در فرآیند انتخابات و با رای اکثریت مردمی است.

این کارشناس تحولات آفریقا، نقش بازیگران خارجی را عامل مهمی در تحولات لیبی خواند و تصریح کرد: گروهی از این بازیگران با پیگیری اهداف و منافع سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی خود، حامی دولت شرق (متخب پارلمان در بنغازی) و گروه دیگر حامی دولت مستقر در غرب لیبی (طرابلس) هستند. این بازیگران شاهد تحولات داخلی لیبی هستند و به تناسب این رخدادها نقش خود را ایفا می‌کنند.

عضو هیئت علمی مرکز معالطات آفریقا دانشگاه تربیت مدرس درباره چشم انداز اعتراضات مردمی در لیبی گفت: افق روشنی برای این اعتراضات وجود ندارد چراکه مطالبات مردم، بحث امنیت، بهبود شرایط اقتصادی، شکل گیری دولت فراگیر و .... است و تا زمانی که وعده برگزاری انتخابات سراسری و تشکیل دولت فراگیر محقق نشود، این ناآرامی‌ها ادامه پیدا خواهد کرد.

میرزائی تبار افزود: مردم لیبی پس از سقوط نظام معمر قذافی همواره تمایل داشته‌اند تا در اداره امور کشور خود نقش آفرینی کنند و در تصمیمات حاکمیتی مشارکت داشته باشند و خواهان برگزاری انتخابات در سطح ملی هستند تا در سایه آن حاکمیت و ثبات ملی و فراگیر به کشورشان باز گردد و از حضور قارچ گونه گروه‌های شبه نظامی جلوگیری شود اما تاکنون این امر مهم محقق نشده است و چشم انداز روشنی هم برای تحقق حداقلی آن نمی‌بینند.

وی در پاسخ به این سوال «اگر ناآرامی‌ها در لیبی تداوم پیدا کنند، چه سرنوشتی در انتظار دولت طرابلس است؟» اظهار داشت: تداوم و فراگیر شدن اعتراضات مردمی می‌تواند باعث ناامنی و ناآرامی گسترده، طمع گروه‌های شبه‌نظامی رقیب برای تصرف غرب لیبی و مواضع دولت دبیبه و در نهایت به افزایش مداخله‌های خارجی در این کشور منجر شود. ناگفته نماند که برآیند این بحران، رنج مردم لیبی و تداوم بی‌ثباتی در لیبی خواهد بود.

میرزائی تبار تصریح کرد: برای خروج از بحران چندین ساله لیبی، در کنار برگزاری انتخابات مردمی و ملی و استقرار دولت واحد و فراگیر در این کشور، توجه و کمک موثر نهادهای بین‌المللی صلح‌طلب به ویژه سازمان ملل متحد و همچنین پایان دادن به مداخلات زیان بخش کشورها و بازیگران بین‌المللی فعال کنونی در تحولات داخلی لیبی می‌تواند بسیار موثر باشد.

انتهای پیام/