تفاوت‌های ریمیک، ریمستر و ریبوت در سینما چیست؟ (به‌همراه مثال‌های معروف)
«ریمیک»، «ریبوت»، «ریمستر»، «دنباله»، «پیش‌درآمد» و «اسپین‌آف» اصطلاحاتی سینمایی هستند که زیاد به گوش می‌رسند. بسیاری از مخاطبانی که در حوزه سینما تخصص ندارند، نمی‌دانند این واژه‌ها دقیقاً به چه معنا هستند. آیا همه‌شان به بازسازی فیلم‌های قدیمی اشاره دارند؟ تفاوت‌شان در چیست؟ در این مقاله می‌کوشیم این اصطلاحات را به زبان ساده شرح دهیم. امیدواریم پس از مطالعه این متن شما هم بتوانید با دنیای حرفه‌ای سینما ارتباط بهتری بگیرید.
ریمیک (Remake) چیست؟
یکی از اصطلاحات سینمایی پرکاربرد، ریمیک است. این واژه در سینما به معنای بازسازی کامل یک فیلم قدیمی است؛ با بازیگران جدید، طراحی صحنه تازه و گاه تغییراتی در داستان. در ریمیک، فیلم‌سازان معمولاً به داستان اصلی وفادار می‌مانند اما آن را با تکنولوژی و سبک‌های امروزی بازآفرینی می‌کنند.
مثال‌های معروف ریمیک فیلم:
صورت زخمی (Scarface): نسخه قدیمی فیلم در سال ۱۹۳۲ ساخته شده بود. در سال ۱۹۸۳ ریمیک آن با همین نام به کارگردانی برایان دی‌پالما و بازی آل‌پاچینو ساخته شد.
درگذشتگان (The Departed): این فیلم ساخته مارتین اسکورسیزی و تولید سال ۲۰۰۶ با بازی چهره‌هایی چون لئوناردو دی‌کاپریو، مت دیمون و جک نیکلسون است. درگذشتگان، ریمیک قسمت اول فیلم هنگ‌کنگی امور جهنمی (Infernal Affairs) است که در سال ۲۰۰۲ ساخته شده بود.
تولد یک ستاره (A Star Is Born): نسخه ۲۰۱۸ از فیلم تولد یک ستاره، چهارمین نسخه از فیلمی با همین نام است. نسخه‌های پیشین به‌ترتیب در سال‌های ۱۹۳۷، ۱۹۵۴ و ۱۹۷۶ ساخته شده بودند. نسخه چهارم با بازی لیدی‌گاگا و بردلی کوپر از مشهورترین ریمیک‌های سینمایی است که خوش درخشید و نامزد دریافت چند اسکار شد.
یازده یار اوشن (Ocean’s Eleven): این فیلم تولید ۲۰۰۳ به کارگردانی استین سودبرگ و بازی جرج کلونی و برد پیت است. نسخه قدیمی این فیلم در سال ۱۹۶۰ ساخته شده بود و از فیلم‌های جذاب در ژانر سرقت به‌شمار می‌رفت. بااین‌حال از برخی جنبه‌ها جای پیشرفت داشت که ریمیک آن را اقتضا می‌کرد. ریمیک یازده یار اوشن پایان‌بندی رضایت‌بخش‌تری نسبت به نسخه قدیمی دارد.
مخاطب هدف ریمیک‌ها معمولاً دو گروه هستند:
- نسل جدیدی از مخاطبان که با نسخه‌ی اصلی آشنایی ندارند یا آن را ندیده‌اند.
- نسل مخاطبانی که نسخه قدیمی را دیده‌اند؛ با آن خاطره دارند یا انتظار بهتر شدن آن را می‌کشند.
ریمستر (Remaster) چیست؟
اگر ریمیک را مانند تعمیر یک وسیله قدیمی و تعویض برخی قطعات آن بدانیم، ریمستر تنها کشیدن دستی به سر و روی و گردگیری آن است! درواقع ریمستر به نسخه‌ی بهبود یافته‌ی یک فیلم قدیمی گفته می‌شود که تنها در کیفیت تصویر، صدا و رنگ آن ارتقا صورت گرفته است. در ریمستر فیلم، هیچ تغییری در داستان، بازیگران یا تدوین اصلی فیلم صورت نمی‌گیرد.
مثال‌های معروف ریمستر
سه‌گانه پدرخوانده (The Godfather Trilogy): غول فیلم‌های ژانر جنایی-مافیایی آمریکا و شاهکار کاپولا در سال‌های ۱۹۷۲، ۱۹۷۴ و ۱۹۹۰ ساخته شد. نسخه‌ی ریمستر (بازسازی‌شده) این سه‌گانه در سال ۲۰۲۲ با کیفیت ۴K انتشار یافت. این ریمستر شامل بازسازی فنی تصویر و صدا بود. کمپانی پارامونت این بازسازی را به مناسبت پنجاهمین سالگرد ساخت قسمت اول پدرخوانده منتشر کرد.
فهرست شیندلر (Schindler’s List): نسخه اصلی این ساخته استیون اسپیلبرگ محصول ۱۹۹۳ بود. کمپانی یونیوسال پیکچرز در سال ۲۰۱۸ و به مناسبت ۲۵ سالگی فیلم، آن را با تصویر دیجیتالی ۴K و صدای دالبی منتشر کرد. این ریمستر شامل اصلاحات رنگ و وضوح صدا بود. فهرست شیندلر از بهترین فیلم های imdb است.
ماتریکس (Matrix): ماتریکس فیلم جذاب و مشهور هالیوودی ساخته واچوفسکی‌ها در سال ۱۹۹۹ بود. نسخه ریمستر شده این فیلم بدون تغییری در داستان یا تدوین، با کیفیت ۴K و Ultra HD تجربه بصری مخاطب را ارتقا می‌بخشد.
ریمسترها بیشتر برای عرضه‌ی مجدد فیلم‌های کلاسیک در پلتفرم‌های جدید ساخته می‌شوند. مخاطب هدف آنها می‌توانند این دو گروه باشند:
- مخاطبان دوست‌دار فیلم‌های قدیمی مشهور و پرافتخار
- هنرآموزان و دانشجویان حوزه سینما و نمایش که برای یادگیری نیازمند تماشای فیلم با کیفیت بهتر هستند
ریبوت (Reboot) چیست؟
با اصطلاح کوبیدن و از نو ساختن که آشنایی کامل دارید؟! ریبوت (بازراه‌اندازی) شروع دوباره یک مجموعه یا شخصیت سینمایی با داستانی جدید است. در ریبوت، فیلم‌سازان از صفر شروع می‌کنند. در این نوسازی یا بازراه‌اندازی، معمولاً ارتباط فیلم جدید با نسخه‌های قبلی یا وجود ندارد یا بسیار کم‌رنگ است.
مثال‌های معروف ریبوت
بتمن آغاز می‌کند (Batman Begins): این فیلم محصول ۲۰۰۵ به کارگردانی کریستوفر نولان است. ریبوت مجموعه‌ی بتمن (ساخته تیم برتون) توسط نولان با استقبال مخاطبان مواجه شد. حتی سبب شد خود واژه ریبوت نیز در هالیوود محبوب شود.
کازینو رویال (Casino Royale): ساخته مارتین کمبل در سال ۲۰۰۶ به عنوان بیست‌ویکمین فیلم از مجموعه فیلم‌های جیمزباند منتشر شد. کمپانی ایون پروداکشنز پس از فیلم روزی دیگر بمیر (۲۰۰۲) تصمیم به ریبوت مجموعه‌ی جیمز باند با بازی دنیل کریگ گرفت. هدف از این بازراه‌اندازی، تغییر در شخصیت جیمز باند بود به طوری که آسیب‌پذیری بیشتری داشته باشد.
مردعنکبوتی: بازگشت به خانه (Spider-Man: Homecoming): محصول ۲۰۱۷ به کارگردانی جان واتس است. هدف از این ریبوت تمرکز بیشتر بر شخصیت پیتر پارکر و ارائه یک پیشینه از او بود.
معمولا شرایطی خاص در صنعت فیلمسازی ایجاب می‌کند که ریبوت‌ها ساخته شوند. مانند:
- زمانی که نسخه‌های قبلی از نظر تجاری یا هنری شکست خورده‌اند.
- زمانی که مخاطبان در حال فاصله گرفتن یا واکنش‌های منفی هستند و نیاز است وقایع فیلم یا شخصیت‌ها نوسازی و بازتعریف شوند.
◄ اما ببینیم تفاوت ریمیک و ریبوت در چیست؟ تفاوت این دو در هدف، میزان وفاداری به نسخه اصلی و نحوه روایت داستان برجسته می‌شود. در ریمیک معمولا داستان اصلی حفظ می‌شود و عناصری چون بازیگران و طراحی صحنه تغییر می‌کنند و تکنولوژی‌ها نو می‌شوند. درحالی‌که ریبوت التزامی به وفاداری به نسخه اصلی ندارد و اتفاقا تلاش می‌کند از آن فاصله بگیرد. در ریمیک، هدف، اتصال دوباره مخاطب به نسخه قدیمی است و در ریبوت سازنده سعی دارد نسخه قدیمی را از ذهن‌ها پاک کند و جهان تازه‌ای به او ارائه دهد.
دنباله (Sequel) چیست؟
دنباله فیلمی است که ادامه‌ی داستان نسخه‌ی قبلی را روایت می‌کند. شخصیت‌ها، جهان داستانی و اتفاقات قبلی حفظ می‌شوند و داستان به جلو حرکت می‌کند. دنباله‌ها اتصالی قوی با نسخه نخست دارند و معمولا بدون دیدن قسمت قبل نمی‌توان درک درستی از ماجرای دنباله‌ها و شخصیت‌ها و شرایطشان داشت.
مثال‌های معروف دنباله:
– شوالیه تاریکی (The Dark Knight): محصول ۲۰۰۸ به کارگردانی کریستوفر نولان، دومین فیلم در سه‌گانه شوالیه تاریکی است و دنباله مستقیم برای فیلم بتمن آغاز می‌کند (Batman Begins) به‌شمار می‌رود.
– داستان اسباب بازی ۲ (۲ Toy Story): این فیلم پویانمایی، دنباله داستان اسباب‌بازی (محصول ۱۹۹۵) است که توسط پیکسار و والت‌دیزنی پپکچرز در سال ۱۹۹۹ساخته شد. قسمت‌های ۳ و ۴ همین مجموعه نیز مثال‌های دیگری برای دنباله هستند.
– ارباب حلقه‌ها: دو برج (The Lord of the Rings: The Two Towers): قسمت دوم از سه‌گانه‌ی ارباب حلقه‌ها.
دنباله‌ها معمولاً پاسخی تشکرآمیز به استقبال مخاطبان از نسخه‌ی اول هستند. به همین دلیل با وفاداری کامل به آن نسخه ساخته می‌شوند.
پیش‌درآمد (Prequel) چیست؟
گاهی استقبال مخاطبان یا بازخورد منتقدان ایجاب می‌کند توضیحی درباره گذشته شخصیت‌ها و ماجراهای یک فیلم داده شود. پیش‌درآمد فیلمی است که داستان آن قبل از اتفاقات نسخه‌ی اصلی رخ می‌دهد. هدف آن توضیح گذشته شخصیت‌ها یا ریشه اتفاقات است.
مثال‌های معروف:
– سه‌گانه پیش‌درآمد جنگ ستارگان (Star Wars: Prequel trilogy): این مجموعه پیش‌درآمد سه‌گانه‌ی اصلی جنگ ستارگان بود که توسط جورج لوکاس ساخته شد و شامل تهدید شبح (۱۹۹۹)، حمله کلون‌ها (۲۰۰۲) و انتقام سیت (۲۰۰۵) است. سه‌گانه اصلی جنگ ستارگان مربوط به سال‌های ۱۹۷۷، ۱۹۸۰ و ۱۹۸۳ بود.
– جانوران شگفت‌انگیز و زیستگاه آنها (Fantastic Beasts and Where to Find Them): این فیلم محصول ۲۰۱۶ به کارگردانی دیوید یتس و پیش‌درآمد مجموعه‌ی هری پاتر است. فیلم‌نامه آن نیز توسط جی.کی. رولینگ نوشته شده است.
– سه‌گانه هابیت (The Hobbit Trilogy): این سه‌گانه نیز به عنوان پیش‌درآمدی بر سه‌گانه ارباب حلقه‌ها توسط پیتر جکسون ساخته شد. هابیت شامل سه فیلم سفر غیرمنتظره (۲۰۱۲)، برهوت اسماگ (۲۰۱۳) و نبرد پنج ارتش (۲۰۱۴) است. سه‌گانه اصلی ارباب حلقه‌ها در سال‌های ۲۰۰۱، ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ توسط همین کارگردان ساخته شده بودند.
انگیزه ساخت پیش‌درآمدها:
- گسترش جهان داستانی
- پاسخ به پرسش مخاطبان و ابهام‌های داستان و شخصیت‌ها
- استفاده از دایره مخاطبان جذب‌شده برای تولید فیلم جدید
اسپین‌آف (Spin-off) چیست؟
اسپین‌آف نیز فیلمی است که از فیلمی دیگر مشتق می‌شود. این فیلم حول محور یکی از شخصیت‌های فرعی یا داستان‌های جانبی یک مجموعه یا فیلم اصلی است. اسپین‌آف‌ها معمولاً آثاری مستقل هستند اما ریشه آنها را باید در جهان فیلم اصلی جست‌وجو کرد.
مثال‌های معروف:
– روگ‌وان: داستانی از جنگ ستارگان (Rogue One: A Star Wars Story): اسپین‌آف جنگ ستارگان، ساخته گرت ادواردز است که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد.
– ددپول (Deadpool): این فیلم اسپین‌آف مجموعه‌ی مردان ایکس X-Men است که در سال ۲۰۱۶ توسط تیم میلر ساخته شد.
– مینیون‌ها (Minions): این پویانمایی اسپین‌آف مجموعه من نفرت‌انگیز (despicable me)است. پیر کافین و کیل بلدا کارگردانان این پویانمایی محصول ۲۰۱۵ هستند.
– ال‌کامینو: فیلم برکینگ‌بد (El Camino: A Breaking Bad Movie): اسپین‌آف سریال برکینگ بد است که در سال ۲۰۱۹ توسط وینس گیلیان ساخته شد. این فیلم پایانی برای سریال است.
هدف از ساخت اسپین‌آف‌ها معمولاً بهره‌برداری از محبوبیت شخصیت‌های فرعی برای گسترش تولیدات سینمایی است.
تفاوت‌ها در یک نگاه
در جدول زیر می‌توانید اصطلاحات را به صورت مقایسه‌ای ببینید. این جدول چکیده‌ای از کل موضوعات و تعاریفی است که در این مقاله به آن پرداختیم.
| اصطلاح | تعریف کوتاه | ارتباط با نسخه اصلی |
| ریمیک | بازسازی کامل با عناصر جدید | وفادار به داستان اصلی |
| ریمیستر | ارتقای فنی نسخه‌ی قدیمی | کاملا وفادار به نسخه اصلی |
| ریبوت | شروع دوباره با داستان جدید | قطع ارتباط یا تغییر کامل |
| دنباله | ادامه داستان قبلی | مستقیم و پیوسته |
| پیش‌درآمد | روایت قبل از نسخه اصلی | مرتبط به داستان اصلی و حفظ آن |
| اسپین‌آف | تمرکز بر شخصیت یا ماجرای فرعی | شاخه‌ای از روایت اصلی |
چرا این اصطلاحات مهم‌اند؟
تعریف اصطلاحات سینمایی هم برای مخاطبان و هم برای فیلم‌سازان ضرورت دارد.
- برای مخاطبان: شناخت اصطلاحات سینمایی به مخاطب کمک می‌کند تا درک بهتری از آنچه می‌بیند داشته باشد. پس از آشنایی با این تعریف‌ها، مخاطب با انتظارات درست به سراغ فیلم‌ها می‌رود. مثلاً اگر مخاطبی بداند یک فیلم «ریبوت» است، دیگر به دنبال ارتباط مستقیم یا حفظ عناصر نسخه‌های قبلی نیست. یا اگر فیلمی «ریمستر» است، مخاطب می‌داند که این فقط بهبود فنی است و نباید انتظار بازیگران جدید یا تغییرات داستانی داشته باشد.
- برای فیلم‌سازان: آشنایی و تعریف این اصطلاحات برای یک فیلم‌ساز ضروری است. این‌ها ابزارهایی برای بازآفرینی، بازاریابی و گسترش جهان‌های داستانی هستند. فیلم‌سازان می‌توانند از آنها برای بهبود یا گسترش تولیدات استفاده کنند.
سخن پایانی
با پاره‌ای از اصطلاحات سینمایی آشنا شدیم و افق‌های تازه‌ای از جهان سینما پیش چشممان باز شد. دنیای سینما پر از بازآفرینی‌ها و روایت‌های جدید از داستان‌های قدیمی است. ریمیک‌ها، ریبوت‌ها، ریمسترها، دنباله‌ها، پیش‌درآمدها و اسپین‌آف‌ها هر کدام نقشی خاص در این چرخه دارند. هر کدام از این قالب‌ها می‌توانند موفق یا ناموفق باشند. این بستگی به کیفیت اجرا و استقبال مخاطبان دارد. شناخت تفاوت‌های این اصطلاحات نه‌تنها به درک بهتر فیلم‌ها کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود با دیدی حرفه‌ای‌تر به انتخاب و تحلیل آثار سینمایی بپردازیم.
