آشپزی ایتالیایی یک گام تا ثبت در یونسکو/ سهم ناچیز خوراک ایرانی در سفره جهانی
کمیته فنی متخصصان یونسکو درحالی چراغ سبز اولیه را برای ثبت آشپزی ایتالیایی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس بشریت صادر کرده‌اند که بسیاری از کارشناسان از سهم ناچیز خوراک ایرانی در سفره جهانی انتقاد دارند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) روز دوشنبه 19 آبان ارزیابی فنی خود از پرونده نامزدی آشپزی ایتالیایی را منتشر و توصیه کرد که این میراث غذایی در فهرست ثبت شود. فرانچسکو لولوبریجیدا، وزیر غذا و کشاورزی ایتالیا، در این باره گفته است: «دیدن این میزان توجه به تلاش برای ثبت آشپزی ایتالیایی به عنوان میراث یونسکو بسیار خوشحال‌کننده است.»
او با این حال تاکید کرد که مردم این کشور باید تا 10دسامبر برای خوشحالی واقعی صبر کنند: «ما میراثی بزرگ و سنتی ممتاز را نامزد کرده‌ایم، اما هنوز خط پایان را رد نکرده‌ایم.»
تصمیم نهایی کمیته بین‌دولتی یونسکو ماه آینده و در شهر دهلی نو اعلام می‌شود که ایتالیا پیش‌تر نیز چندین عنصر فرهنگی خود را شامل هنر پیتزاپزی ناپلی (۲۰۱۷)، هنر ساخت مهره‌های شیشه‌ای (۲۰۲۰)، هنر آواز اپرا (۲۰۲۳) و زنگ‌نوازی دستی (۲۰۲۴) در فهرست ناملموس یونسکو ثبت کرده است.
این اتفاق درحالی رخ می‌دهد که کارشناسان ایرانی معتقدند، آبگوشت، آش، اشکنه، آلبالوپلو، بریانی، تاس‌کباب، جوجه‌کباب، حلیم، دلمه، دمپختک، دیزی، کوکو، زرشک‌پلو، سبزی‌پلو، قورمه‌سبزی، قلیه‌ماهی، کلم‌پلو، کله‌پاچه، کوفته، مرصع‌پلو و میرزاقاسمی تنها بخشی از غذاهای ایرانی و محلی هستند که هر کدام از آنها طعم و خوشمزگی خاص خود را دارد.
فرهنگ غذای ایرانی تنوع و گستردگی بی‌نظیری دارد که می‌تواند فرصتی برای معرفی فرهنگ ایرانیان به دنیا باشد. چند سالی است که ثبت غذاها به‌عنوان یک میراث معنوی توجه بسیاری از کشورها را به خود جلب کرده و این درحالی است که مقوله ثبت جهانی غذاها در یونسکو کمتر مورد‌توجه متولیان میراث فرهنگی کشور ماست.
همین موضوع موجب شده تا کشورهای همسایه از این غفلت استفاده کرده و تلاش کنند که با ارائه مستنداتی، غذاهایی را که ریشه آنها به ایران بازمی‌گردد به‌عنوان میراث معنوی کشور خودشان ثبت کنند. متأسفانه بی‌توجهی به این موضوع موجب می‌شود که به مرور بخشی از هویت خود را از دست بدهیم و نتوانیم ادعایی درخصوص غذاهایی داشته باشیم که با فرهنگ و سنت ما گره خورده‌اند.
شهر رشت در سال ۹۴ از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی یونسکو به‌عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی انتخاب و در فهرست شبکه شهرهای خلاق یونسکو ثبت شد. رشت تنها شهری در کشور است که موفق به کسب این عنوان شده است.
آدلاید استرالیا، بارسلونا اسپانیا، برگن نروژ، بوداپست مجارستان، دیترویت آمریکا، لیورپول انگلیس، رم ایتالیا، مونته ویدئو اروگوئه، سالوادور برزیل و سنگاپور از دیگر شهرهایی هستند که به عضویت شبکه شهرهای خلاق جهان درآمده‌اند.
علت معرفی شهر رشت به‌عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی، وجود ۲۲۰ خوراکی محلی، تنوع خوراک و فراورده‌های غذایی محلی و فرایند سلامت محور تولید غذای محلی از مزرعه تا سفره بوده است. خوشبختانه شهر رشت توانسته تا حدودی جای خالی بی‌توجهی به فرهنگ غذایی کشور را پر کند و قدمی برای معرفی این فرهنگ غذایی به جهانیان بردارد.
