آیا انسانها هنوز در حال تکامل هستند؟
آیا انسانها همچنان در حال تکامل هستند؟ این پرسشی است که انسانشناسان مطرح میکنند هر چند که بررسیها نشان میهد که تشخیص این امر میتواند دشوار باشد چراکه این اتفاق در طول نسلها رخ میدهد اما برخی نیز معتقدند که چون ما با سایر موجودات متفاوت هستیم، کنترل کاملی بر سرنوشت خود داریم و نیازی به تکامل نداریم.
به گزارش خبرنگار ایلنا به نقل از لایو ساینس، انسانشناسها متعقتد هستند که انسان نیز همانند سایر موجودات زنده در اثر تکامل شکل گرفتهاند. با گذشت زمان ویژگیهای آنها توسعه پیدا کرده و هنوز هم در حال توسعه هستند حتی معتقدند همین ویژگیهای منحصربهفرد انسانها بوده که باعث شده در محیطهای کنونی زندگی کنند، زنده بمانند و شکوفا شوند.
این دانشمندان معتقدند؛ سازگاری بخش مهمی از تکامل است. سازگاریها ویژگیهایی هستند که به فرد در محیط خود مزیتی میدهند. افرادی که این ویژگیها را دارند، احتمال بیشتری برای زنده ماندن و انتقال این ویژگیها به فرزندانشان دارند. در طول نسلهای متمادی، این ویژگیها در جمعیت گسترده میشوند.
ما انسانها دو دست داریم که به ما کمک میکنند تا ماهرانه از ابزارها و اشیاء دیگر استفاده کنیم. ما قادر به راه رفتن و دویدن روی دو پا هستیم که دستان ما را برای این کارهای مهارتی آزاد میکند. انسانها مغزهای بزرگی دارند که به آنها امکان میدهد استدلال کنند، ایده بسازند و با موفقیت با افراد دیگر در گروههای اجتماعی زندگی کنند.
همه این ویژگیها به انسانها در توسعه فرهنگ کمک کردهاند. فرهنگ شامل تمام ایدهها و باورهای ما و تواناییهای ما برای برنامهریزی و تفکر در مورد حال و آینده است.
با این حال، اگرچه انسانها در طول چند هزار سال گذشته محیط خود را از بسیاری جهات تغییر دادهاند، اما هنوز هم توسط تکامل در حال تغییر هستند. ما تکامل را متوقف نکردهایم، اما اکنون به روشهایی متفاوت از اجداد باستانی خود در حال تکامل هستیم. محیطهای ما اغلب توسط فرهنگ ما تغییر میکنند. ما معمولا محیط زیست را به عنوان آب و هوا، گیاهان و حیوانات یک مکان در نظر میگیریم. اما محیطها شامل غذاهایی که میخوریم و بیماریهای عفونی که در معرض آنها قرار میگیریم نیز میشوند.
بخش بسیار مهمی از محیط زیست، آب و هوا و شرایطی است که میتوانیم در آن زندگی کنیم. فرهنگ به ما کمک میکند تا میزان مواجهه خود را با آب و هوا تغییر دهیم. به عنوان مثال، ما خانه میسازیم و در آنها کوره و تهویه مطبوع قرار میدهیم. اما فرهنگ به طور کامل ما را از گرما، سرما و اشعه خورشید محافظت نمیکند.
قدرت پرتوهای خورشید
اگرچه پرتوهای خورشید برای حیات در سیاره ما مهم هستند، اما پرتوهای فرابنفش میتوانند به پوست انسان آسیب برسانند . افرادی که پوست روشنتری دارند در معرض خطر آفتابسوختگی شدید و انواع خطرناک سرطان پوست قرار دارند. در مقابل، افرادی که رنگدانه پوستی زیادی به نام ملانین دارند، در برابر پرتوهای فرابنفش مضر خورشید تا حدودی محافظت میشوند.
افرادی که در مناطق گرمسیری با پوست تیره زندگی میکنند، بیشتر در معرض نور شدید خورشید قرار میگیرند. با این حال، وقتی انسانهای باستان به مکانهای ابری و خنکتر نقل مکان کردند، به پوست تیره نیازی نداشتند. پوست تیره در مکانهای ابری مانع از تولید ویتامین D در پوست میشد، که برای رشد طبیعی استخوان در کودکان و بزرگسالان ضروری است.
میزان رنگدانه ملانین در پوست ما توسط ژنهای ما کنترل میشود . بنابراین، به این ترتیب، تکامل انسان توسط محیط - آفتابی یا ابری - در نقاط مختلف جهان هدایت میشود.
غذایی که میخوریم
ده هزار سال پیش، اجداد انسان ما شروع به رام کردن یا اهلی کردن حیواناتی مانند گاو و بز برای خوردن گوشت آنها کردند. سپس حدود 2 هزار سال بعد، آنها یاد گرفتند که چگونه از گاو و بز برای این غذای غنی شیر بدوشند. متاسفانه، مانند اکثر پستانداران دیگر در آن زمان، بزرگسالان انسان در آن زمان نمیتوانستند شیر را بدون احساس بیماری هضم کنند. با این حال، تعداد کمی از مردم قادر به هضم شیر بودند زیرا ژنهایی داشتند که به آنها اجازه میداد این کار را انجام دهند.
شیر منبع غذایی چنان مهمی در این جوامع بود که افرادی که میتوانستند شیر را هضم کنند، بهتر میتوانستند زنده بمانند و فرزندان زیادی داشته باشند. بنابراین ژنهایی که به آنها امکان هضم شیر را میدادند، در جمعیت افزایش یافت تا اینکه تقریبا همه در بزرگسالی میتوانستند شیر بنوشند.
این فرایند که هزاران سال پیش رخ داده و گسترش یافته است، نمونهای از اتفاقی است که از آن بهعنوان همفرگشتی فرهنگی و زیستی یاد میشود. این عمل فرهنگی دوشیدن شیر حیوانات بود که منجر به این تغییرات ژنتیکی یا زیستی شد .
افراد دیگری مانند اینوئیتها در گرینلند، ژنهایی دارند که آنها را قادر میسازد چربیها را بدون ابتلا به بیماریهای قلبی هضم کنند. مردم تورکانا در کنیا، در منطقهای بسیار خشک از آفریقا، دامداری میکنند. آنها ژنی دارند که به آنها اجازه میدهد مدت طولانی بدون نوشیدن آب زیاد دوام بیاورند. این عمل باعث آسیب کلیوی در افراد دیگر میشود زیرا کلیه آب بدن را تنظیم میکند.
این مثالها نشان میدهند که چگونه تنوع قابل توجه غذاهایی که مردم در سراسر جهان میخورند میتواند بر تکامل تاثیر بگذارد.
بیماریهایی که ما را تهدید میکنند
مانند همه موجودات زنده، انسانها نیز در معرض بیماریهای عفونی بسیاری قرار گرفتهاند. در طول قرن چهاردهم، بیماری کشندهای به نام طاعون خیارکی شیوع یافت و به سرعت در سراسر اروپا و آسیا گسترش یافت. این بیماری حدود یک سوم جمعیت اروپا را کشت. بسیاری از کسانی که زنده ماندند، ژن خاصی داشتند که به آنها مقاومت در برابر این بیماری را میداد. آن افراد و فرزندان آنها توانستند از بیماریهای همهگیر که چندین قرن پس از آن رخ داد، بهتر جان سالم به در ببرند .
برخی از بیماریها اخیرا شیوع پیدا کردهاند. به عنوان مثال، کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰ جهان را فرا گرفت. واکسیناسیون جان بسیاری را نجات داد. برخی از افراد بر اساس ژنهایشان مقاومت طبیعی در برابر ویروس دارند. ممکن است تکامل این مقاومت را در جمعیت افزایش دهد و به انسانها در مبارزه با همهگیریهای ویروسی آینده کمک کند.
ما به عنوان انسان، در معرض انواع محیطهای متغیر قرار داریم و بنابراین تکامل در بسیاری از جمعیتهای انسانی در طول نسلها، از جمله همین حالا، ادامه دارد.
