طرفداری | نیجریه یکی از پرستاره‌ترین تیم‌های فوتبال آفریقا است که نتوانست خودش را به جام جهانی 2026، بزرگ‌ترین جام جهانی تاریخ با حضور 48 تیم، برساند.
با باخت نیجریه مقابل جمهوری دموکراتیک کنگو در ضربات پنالتی، حالا نیجریه برای دومین دوره‌ی متوالی از راهیابی به جام جهانی بازمانده است؛ این در حالی است که وضعیت اسکواد آن‌ها شبیه به آرژانتین 10 سال پیش است؛ مهاجمان کلاس جهانی، هافبک‌های متوسط و خط دفاع و دروازه ناشناخته. با این‌حال رسیدن به جام جهانی نمی‌توانست انتظار نابه‌جایی باشد و عقاب‌های فوتبال آفریقا واقعاً ناامیدکننده ظاهر شدند.
درست است که نیجریه در ضربات پنالتی فینال پلی‌آف جام جهانی 2026 قاره آفریقا شکست خورد اما آن‌ها برای رسیدن به همین مرحله هم امدادهای غیبی به کمک‌شان آمد. با وجود بهره‌گیری از ستارگانی مثل ویکتور اوسیمن، آدمولا لوکمن و الکس ایووبی، نیجریه در مرحله مقدماتی در گروهی متشکل از آفریقای جنوبی، بنین، لسوتو، رواندا و زیمبابوه به سختی و به لطف برتری در بازی رودررو مقابل بنین، با 17 امتیاز از 10 بازی دوم شد. برای روشن شدن گستردگی افتضاح نیجریه، باید اشاره داشت که با وجود کسر سه امتیاز از آفریقای جنوبی، بازهم آن‌ها مرحله گروهی را با یک امتیاز بیش از نیجریه تمام کردند.
چهار برد، پنج تساوی و یک شکست، حاصل کار نیجریه در مقدماتی بود که دو تا از این تساوی‌ها مقابل زیمبابوه، تیم قعر جدول گروه و تیم 129 رنکینگ فیفا رقم خورد. نیجریه در یک شرایط عادلانه، اصلاً نباید به پلی‌آف هم می‌رسید چون طبق قانون مقدماتی جام جهانی در آفریقا، چهار تیم برتر دوم راهی مرحله پلی‌آف می‌شدند و امتیازات نیجریه برای قرارگیری در میان چهار تیم برتر دوم کافی نبود. اما به دلیل انصراف اریتره از گروه E و پنج تیمی شدن گروه مراکش، نیجر، تانزانیا، زامبیا و کنگو، قرار شد برای سنجش عملکرد تیم‌های دوم برتر گروه، نتایج آن‌ها مقابل تیم ششم گروه محاسبه نشود.
این‌جا واقعاً نیجریه خوش‌شانس بود که مقابل زیمبابوه امتیاز از دست داده بود و دو برد از چهار بردش در مرحله مقدماتی سوخت نشد. به این ترتیب آن‌ها با خوش‌شانسی توانستند به پلی‌آف برسند که پس از پیروزی در وقت‌های اضافه مقابل گابن، نتوانستند از پس جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر سابق) بر بیایند.
با وجود این شانس‌های مجدد، نشانه‌های هشداردهنده از قبل مشخص بودند. در همان پیروزی 4-1 نیجریه مقابل گابن، تیم واقعاً از نظر ریتم و انسجام مشکل داشت و این اوسیمن و سایر اعضای خط حمله بودند که تیم را در وقت‌های اضافه بالا کشیدند. نیجریه پیروز شد اما مشکلِ تیم اریک شِله، سرمربی اهل مالی که رزومه خاصی هم ندارد، کاملاً آشکار بود و معلوم بود که مقابل ج. د. کنگو نیز این مشکلات تشدید می‌شوند. اریک شِله پس از ناکامی بزرگ تیمش در توجیهی احمقانه گفت جادوی سیاه باعث دلیل نیجریه در ضربات پنالتی بوده است!
نیجریه در ضربات پنالتی باخت اما دلایل این ناکامی هم مثل داستان دایناسورهای ایتالیا، مربوط به بازیکن و سرمربی و شانس و این مسائل نیست؛ دلایل ریشه‌دارتری دیده می‌شود. سال‌ها فساد گسترده در فدراسیون فوتبال نیجریه، نفوذ مخرب دلال‌ها و دخالت مداوم پیشکسوتانی که دوست دارند استعدادهای محبوب خودشان را به تیم ملی معرفی کنند، باعث آشفتگی در تیم ملی شده است. نیجریه نه پروژه‌ی بلندمدتی داشته و نه برنامه‌ای واضح برای رشد و توسعه؛ آن‌ها هم فقط به‌دنبال مسّکن‌های موقت و گذر از وضعیت حساس کنونی بوده‌اند. این می‌شود که استعدادهای فردی شگفت‌انگیز مثل ویکتور اوسیمن هم نمی‌توانند آشفتگی ساختاری را لاپوشانی کنند.
مشکلات ساختاری فوتبال غنا هم شبیه نیجریه بود اما بازیکنانش توانستند به‌موقع به ثبات برسند و خلاف عملکرد افتضاح‌شان در راهیابی به جام ملت‌های آفریقا و غیبت در این مسابقات که همین زمستان برگزار می‌شود، به جام جهانی راه یافتند. اوضاع برای نیجریه برعکس است. این مشکلات به‌قدری ریشه‌دار است که نیجریه نه‌تنها در این جام جهانی بلکه در جام‌های جهانی 2030 و 2034 هم ممکن است غایب باشد و این برای تیمی که 28 سال پیش در جام جهانی 1998 توانست مقابل اسپانیا سه بر دو پیروز شود و برای آفریقا الهام‌بخش شود، یک کابوس بزرگ است.
ویکتور اوسیمن به‌عنوان یکی از بهترین مهاجمان نوک دنیا هنوز نتوانسته در جام جهانی بازی کند و حین برگزاری جام جهانی بعدی، 31 ساله می‌شود و حسرت او جایی پررنگ‌تر می‌شود که با 48 تیمی شدن جام جهانی، سهمیه آفریقا هم تقریباً دو برابر شد اما نیجریه نتوانست از این فرصت استفاده کند. عقاب‌ها می‌توانند در ماه آینده قهرمان جام ملت‌های آفریقا در مراکش شوند؛ تورنمنت با مقدماتی جام جهانی متفاوت است اما حتی قهرمان شدن آن‌ها در قاره هم نمی‌تواند درد غیبت در جام جهانی را تسکین دهد؛ درست مثل مصری که سه دوره متوالی قهرمان آفریقا شد اما حسرت حضور در جام جهانی در آن دوره به دل‌شان ماند.
برای کشوری که روزگاری نماد و سرآمد فوتبال آفریقا بود، عادی شدن غیبت در جام جهانی برایش خطرناک است و جام جهانی با حضور تیمی پرستاره‌تر از سایر تیم‌های آفریقایی می‌توانست جذاب‌تر باشد. البته این برای آرژانتین خبر خوبی است؛ هرگاه که در جام جهانی نیجریه حضور نداشته، آن‌ها درخشیده‌اند!
