تحولات نپال؛ دهه هشتادی‌ها یک حکومت را سرنگون کردند!

برترین‌ها- آرمان رمضانی: حتما طی روزهای اخیر از تحولات کشور نپال آگاه شده‌اید. تحولاتی که با اعتراض جوانان به موضوعاتی مانند فیلترینگ آغاز شد و با خشونت نیروهای پلیس به سمت یک انقلاب کامل تغییر مسیر داد. تحولاتی که تقریبا به طور کامل توسط نسل زدی‌ها کارگردانی شد و در عرض تقریبا دو روز به سقوط کامل دولت و مقامات دولتی منجر شد.  در ادامه قرار است مقاله گاردین درباره اعتراضات مردم نپال و نقش بسیار پررنگ نسل زدی‌ها در این اعتراضات را مطالعه کنید.

تذکر: به انسان‌هایی که بین 1997 تا 2012(در حال حاضر بین 13 تا 28 سال سن دارند) به دنیا آمده‌اند نسل زد، جن زی یا زومر گفته می‌شود.

هشدار: تصاویر این مقاله حاوی خشونت، جراحت، خونریزی و .. است و اگر در شرایط روحی مناسبی نیستید از مطالعه این مقاله صرف نظر کنید.

"این انقلاب ماست"؛ روایت اعتراض نسل زد نپال بر علیه فساد دولتی

تخته وایت‌برد بیمارستانی در مرکز کاتماندو(پایتخت نپال) پر است از نام معترضانی که با خشونت نیروهای پلیس و به دستور مقامات دولتی مجروح شده‌اند.  روی این تخته سفید در کنار هر اسم، سن هر معترض درج شده است: 18، 22، 20، 18، 23 و لیست همینطور ادامه پیدا می‌کند.

تا صبح چهارشنبه هنوز تخت‌های این بیمارستان پر بود از جوانانی که بر اثر اصابت گلوله مجروح شده بودند. جوانانی که در خلال اعتراضشان به تصمیمات دولتی در روز دوشنبه با شلیک نیروهای نظامی مواجه شده بودند.

 این تظاهرات کنندگان خیلی زود در رسانه‌های دنیا به عنوان معترضان نسل زد شناخته شدند، جوانان کم سن سوالی که یک تظاهرات بسیار گسترده را بر علیه فساد دولتی، نپوتیسم(رانت خانوادگی، وقتی فرزندان یا اقوام قدرتمندان شانس بیشتری برای رسیدن به موقعیت‌های مهم یا پرطرفدار دارند) و فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی هدایت می‌کردند. جوانانی که البته خیلی زود پاسخ این اعتراض به ظاهر به حق را با دستور شلیک مستقیم گلوله از طرف  مقامات دولتی دریافت کردند.  از آغاز اعتراضات در روز 8 سپتامبر تا به امروز صدها نفر مجروح شده‌اند و دستکم 22 نفر جان خود را از دست داده‌اند.

روی تخت بیمارستان، سائوراو، یک دانشجوی 18 ساله از هیجانش برای پیوستن دوباره به اعتراضات می‌گوید:"وقتی صحبت وطن و هم‌وطن وسط باشد دیگری هیچ نیازی به انگیزه و تحریک وجود ندارد. سیاستمداران در حال فروختن کشور ما هستند و آن‌ها این کار را فقط برای ارضای طمع و زیاده‌خواهی‌شان انجام می‌دهند. قرار نبود چنین اتفاقی بیفتد."

سائوراو توضیح می‌دهد که او به همراه جوانان عضو جنبش ضد فساد دولتی در نزدیکی ساختمان پارلمان جمع شده بودند و همان زمان پلیس‌ها تصمیم به شلیک گلوله گرفتند. سائوراو می‌گوید تظاهرات تا پیش از خشونت پلیس کاملا صلح‌آمیز و بدون خشونت در حال انجام بود.

سائوراو ادامه می‌دهد که به محض آغاز تیراندازی از طرف نیروهای پلیس، جوانی که در کنار او ایستاده بود بر اثر اصابت گلوله به سینه‌اش جان خود را از دست داد و سائوراو هم از ناحیه دست مجروح شد:"من از درد فریاد می‌کشیدم و دوستانم من را به سرعت از آن نقطه دور کردند و در نهایت به این بیمارستان آوردند. شلیک به معترضان کاملا بدون دلیل و غیرضروری بود. قتل انسان‌ها، من فکر نمی‌کنم چنین صحنه‌هایی ربطی به انسانیت داشته باشد. تک‌تک خاطرات من از آن لحظات ترسناک و منزجرکننده است."

تا عصر روز سه‌شنبه(تقریبا یک روز و نیم پس از آغاز اعتراضات) نخست وزیر نپال، کی‌پی شارما اولی به صورت عمومی از مقامش استعفا کرد. پس از این استعفا بود که هزاران نپالی به خیابان‌ها ریختند تا به صورت هم‌زمان هم بابت سقوط این مقام دولتی فاسد شادی کنند و هم عصبانیتشان را بابت خشونت بی‌دلیل پلیس و مرگ هم‌وطنانشان ابراز کنند. اگر خبرنگار باتجربه‌ای آن روز در خیابان‌های نپال بود حتما از سن و سال اغلب حاضرین در خیابان تعجب می‌کرد. آن روز خیابان‌های نپال شاهد یکی از جوان‌ترین تجمع‌های پس از سقوط یک دولت، احتمالا در تاریخ بشر بود. با این حال جوان‌های حاضر در خیابان‌های نپال به هیچ‌وجه خوشحال نبودند، آن‌ها با تمام وجودشان بابت کشته شدن هم‌وطنانشان در اعتراضات روز قبل عصبانی بودند.

نپال تقریبا در یک دهه گذشته توسط سه سیاستمدار مسن و ثابت اداره شده است: اولی، شِر بهادور دِئوبا و پوشپا کمال دهال. این سه سیاستمدار در یک دهه گذشته در روندی شبیه به بازی صندلی کودکان به نوبت پست نخست وزیری را اشغال می‌کردند، سه سیاستمداری که جمعا دوازده مرتبه نخست وزیر کشور نپال بوده‌اند. اعتراضات روز 8 سپتامبر شاید به ظاهر به دلیل فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی توسط مقامات دولتی آغاز شد اما در واقع این اعتراض فوران سرخوردگی و خشم مردم نپال به ویژه جوانان  بود، خشمی که در طول سال‌ها از سیاستمداران  فاسد و خودخواه نپالی در دل مردم این کشور روی هم انباشته شده بود.

ساعت تقریبا 4 عصر بود که خیابان‌های نپال  به ویژه خیابان اصلی پایتخت در واکنش به اعلام منع رفت و آمد از طرف مقامات دولتی مجددا پر از مردم معترض شد. معترضانی که برخی سوار بر موتور و برخی پیاده در حالی که از ته سینه‌شان فریاد می‌زدند و پرچم نپال را در هوا می‌چرخاندند سطح خیابان را پوشاندند. بسیاری از جوانان حاضر در خیابان مشغول عکس یا فیلم گرفتن بودند و بسیاری هم از خودشان سلفی می‌گرفتند، آن‌ها انگار احساس می‌کردند در بطن یک لحظه مهم هستند، لحظه‌ای که قرار است بچه‌های نپالی در آینده در کتاب‌های تاریخشان شرح آن را بخوانند.

بخش قابل توجهی از خشم معترضان به سمت اولی، نخست وزیر مستعفی نشانه رفته بود. بسیاری از معترضان جمله‌ای را فریاد می‌زدند که روی بسیاری از دیوارهای پایتخت هم در کنار شعار "ما پیروز شدیم"  نوشته شده بود و آن لزوم کشته شدن اولی بود. معترضان یک‌صدا می‌خواندند:"او(کی‌پی شارما اولی) جوانان ما را کشته است، او باید بمیرد".

جمعیت معترضان نپالی هدف و مقصد مشخصی داشتند و آن مجتمع وزارتخانه‌های دولتی بود، مکانی که مردم نپال تحت عنوان سینگها دوربار می‌شناختند. مجتمعی که البته نتوانست خیلی در مقابل خشم جمعیت مقاومت کند، تنها دقایقی بعد معترضان به این مجتمع نفوذ کردند و  نقاط مختلفی از آن به آتش کشیده شد. جوانان معترض ونِ خالی پلیس را از مقابل ورودی اصلی کنار زدند و تنها اندکی بعد معترضان تقریبا در هر نقطه از این مجتمع مشهور دیده می‌شدند، مجتمعی که برای سال‌ها سمبل و نماد سیاستمداران ظالم و فاسد و طمعکار بود. حالا جوانان تقریبا در هر نقطه از آن از جمله روی سقف پرچم نپال را آویزان می‌کردند و یک‌صدا و از ته دل سرود ملی این کشور را می‌خواندند. هنوز تعداد کمی سرباز در دور و بر ساختمان دیده می‌شد اما سربازان بدون دخالت فقط تماشاچی بودند و البته خبری از نیروی پلیس نبود.

حالا تقریبا تمام سطح شهر را دودی غلیظ و تند فرا گرفته و هنوز جوانان معترض در هر نقطه از شهر دیده می‌شوند. اگر سری به ساختمان‌های دولتی بزنی احتمالا معترضانی را خواهی دید که با خوشحالی از این ساختمان‌ها بیرون می‌آیند و ممکن است یک صندلی دولتی، یک مانیتور یا گلدان را به عنوان یادگاری از این روز مهم با خود به خانه ببرند.

"این یک انقلاب است. این پایان فساد است. حالا نوبت ماست." این‌ها حرف‌های یک جوان نپالی به نام سوجان دهال است، جوانی که مشغول جشن گرفتن سقوط سیاستمداران فاسد است. سوجان ادامه می‌دهد:"دولت به شدت فاسد بود. آن‌ها از پول ما برای بهتر کردن زندگی خودشان استفاده می‌کردند و این در حالی بود که زندگی مردم عادی فقط بدتر می‌شد."

پایان اعتراضات اما با سطح گسترده‌ای از خرابی و آسیب به ساختمان‌های دولتی و وسایل عمومی همراه بود. بسیاری از مردم نپال از وسعت خرابی شوکه بودند و بسیاری عقیده داشتند گروه‌های خلافکار از اعتراضات به حق جوانان نپالی سوءاستفاده کرده‌اند و دست به خشونت و خرابکاری زده‌اند.

"من احساس بدی دارم. این سطح از ویرانی نمی‌تواند برای مردم نپال خوب باشد." این صحبت یک جوان نپالی است که حاضر نیست نامش را بگوید. در سطح پایتخت نپال علاوه بر ساختمان‌های دولتی، بسیاری از ساختمان‌های دیگر هم مانند یک هتل لوکس و یک مدرسه خصوصی بسیار گران قیمت ویران شده یا به آتش کشیده شده است.

وسعت خرابی‌ها در حدی بود که خیلی زود معترضان جوان و دیگر مردم نپال به فکر چاره افتادند و با ساختن زنجیرهای انسانی سعی کردند از بسیاری از ساختمان‌های مهم و حساس مانند یک قرارگاه ارتش محافظت کنند."ما سعی می‌کنیم از ارتش محافظت کنیم. ما دشمن ارتش نیستیم. ما فقط دشمن دولت هستیم. ما دشمن فساد هستیم. آن‌ها تلاش کردند با بستن شبکه‌های اجتماعی صدای ما را خفه کنند. امروز اما ما پیروز شده‌ایم. امروز روز پیروزی ماست. اولی استعفا کرده است." این‌های صحبت‌های سجاد انصاری یک جوان 20 ساله نپالی است.

چهارشنبه صبح اگر نگاهی به مجتمع وزارتخانه‌های دولتی در قلب پایتخت نپال می‌انداختی خیال می‌کردی این مجتمع هدف یک حمله موشکی قرار گرفته است.  به هر نقطه که سر می‌چرخاندی شعله‌های آتش و ستون‌های دود می‌دیدی، خودروها و وسایل ویران شده تقریبا در همه‌جا پراکنده بود و موتورها و لاستیک‌های در حال سوختن فقط هوای منطقه را از آن‌چه بود آلوده‌تر می‌کرد.

در حال حاضر پایتخت نپال تقریبا در تعطیلی کامل به سر می‌برد.  سربازان ارتش تقریبا در تمام نقاط مهم شهر مستقر شده‌اند و منع رفت و آمد به شدت جدی گرفته می‌شود. 

در حال حاضر تقریبا برای تمام مردم نپال نامشخص است که دولت آینده چه شکل و شمایل و چه جهت‌گیری خواهد داشت.  با این حال سائوراو در حالی که هنوز روی تخت بیمارستان است کاملا به آینده کشورش امیدوار است:"اگر قدرت در دستان درستی قرار گرفته باشد البته که نپال به سمت پیشرفت و توسعه خواهد رفت." او ادامه می‌دهد:"نسل جوان مردم نپال به شدت کارآمد و تواناست. ما مانند سیاستمداران قبلی فقط به فکر خودمان نیستیم. ما به منافع نپال و مردم نپال فکر می‌کنیم."

توضیح نویسنده: اسامی  موجود در مقاله بنابر ملاحظات امنیتی تغییر داده شده است.