پشت پرده ترور دیروز عضو ارشد حزب‌الله / «نتانیاهو» به دنبال چیست؟
این حملات با هدف مقابله با تلاش‌های حزب‌الله برای استقرار مجدد نیروهای مسلح و زیرساخت‌های نظامی در منطقه‌ای است که بر اساس توافق آتش‌بس، این سازمان از حضور در آن منع شده است. اما به نظر می‌رسد ملاحظات دیگری نیز در پشت پرده وجود دارد.
ایالات متحده تلاش گسترده‌ای برای ایجاد واقعیتی جدید در لبنان انجام می‌دهد و شاید بر این باور است که نمایش جدیت از سوی اسرائیل می‌تواند مذاکرات را از بن‌بست خارج کند. اما حملات اسرائیل همچنین به جبهه‌های دیگر مرتبط است – و به نظر می‌رسد با هدف منحرف کردن توجه از شکست‌های نتانیاهو صورت می‌گیرد.
حزب‌الله امروز دوشنبه پیکر فرمانده ارشد نظامی خود، هیثم الطبطبائی، را که در حمله هوایی دیروز (یکشنبه) اسرائیل به یک ساختمان مسکونی در حارة حریک در ضاحیه جنوبی بیروت شهید شد، تشییع می‌کند. در همین حال، رادیوی ارتش اسرائیل از «حالت آماده‌باش» در شمال فلسطین اشغالی خبر داد.
عملیات ترور در قلب بیروت
به گزارش انتخاب و به نقل از هاآرتص، عملیات ترور روز یکشنبه در قلب بیروت شدیدترین اقدام اسرائیل در لبنان از زمان اجرایی شدن آتش‌بس یک سال پیش بوده است. پس از هفته‌ها تهدید، نیروی هوایی اسرائیل هَیثَم علی طباطبایی، که «رئیس ستاد» حزب‌الله خوانده می‌شود، را هدف قرار داد. بیشتر رهبری حزب‌الله، به‌ویژه دبیرکل پیشین آن حسن نصرالله، در جنگ پاییز گذشته هدف قرار گرفته بودند
اصطلاح «آتش‌بس» نسبی است. در عمل، اسرائیل تقریباً از همان روز اول حملات خود را از سر گرفت و عمدتاً نیروهای حزب‌الله و سامانه‌های تسلیحاتی مستقر در جنوب رود لیتانی را هدف قرار داد. در یک سال گذشته، حدود ۴۰۰ نفر در حملات هوایی اسرائیل در لبنان هدف قرار گرفته‌اند. بیشتر آن‌ها نیروهای نظامی حزب‌الله بوده‌اند، اما در یک حمله غیرمعمول هفته گذشته به هدفی نظامی متعلق به حماس در اردوگاه عین‌الحلوه نزد صیدا، ۱۴ فلسطینی کشته شدند.
این حملات با هدف مقابله با تلاش‌های حزب‌الله برای استقرار مجدد نیروهای مسلح و زیرساخت‌های نظامی در منطقه‌ای است که بر اساس توافق آتش‌بس، این سازمان از حضور در آن منع شده است. اما به نظر می‌رسد ملاحظات دیگری نیز در پشت پرده وجود دارد.
تغییر فضای خوش‌بینی در لبنان
تا تابستان گذشته، در اورشلیم و بیروت نوعی خوش‌بینی درباره وضعیت لبنان وجود داشت. این تصور شکل گرفته بود که دولت جدید لبنان و رهبری کنونی ارتش آن کشور مایل‌اند با حزب‌الله مقابله کرده و بر ادامه خلع سلاح آن پافشاری کنند؛ تلاشی که از موفقیت‌های اسرائیل در جنگ نیز نیرو گرفته بود.
اما در ماه‌های اخیر، این ارزیابی‌ها بدبینانه‌تر شده‌اند. تلاش‌های ارتش لبنان متوقف شده و حزب‌الله سرعت خود را برای تجدید تسلیحات در دو سوی رود لیتانی افزایش داده است. در پاسخ، اسرائیل حملات خود را تشدید کرد، حتی با وجود اینکه حزب‌الله تاکنون هیچ حمله‌ای به اسرائیل انجام نداده است.
طباطبایی یکی از آخرین اعضای ارشد باقی‌مانده از رهبری نظامی حزب‌الله بود و از معدود افرادی به شمار می‌رفت که در جنگ سال ءذشته آسیب ندیده بود. تصمیم برای کشتن فردی تا این حد بالادستی نشان می‌دهد که اسرائیل آماده پذیرش خطر است، حتی اگر این کار به معنای قطع آتش‌بس و چند روز درگیری نظامی باشد.
موازنهٔ قدرت جدید
موازنه قدرت میان دو طرف اکنون متفاوت از یک سال پیش است. نصرالله و بیشتر رهبری نظامی حزب‌الله نیستند، ذخایر راکتی این سازمان کاهش یافته و روحیهٔ جنگی آن نیز احتمالاً مانند گذشته نیست. با این حال خطر تلافی‌جویی همچنان وجود دارد.
نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو احتمالاً بدون حمایت کامل دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، حاضر به تحمل این خطر نمی‌شد. آمریکایی‌ها تلاش گسترده‌ای برای پیشبرد طرح ایجاد واقعیتی جدید در لبنان انجام می‌دهند؛ شاید اگر روند دیپلماتیک از مسیر خارج شده باشد، آن‌ها گمان کرده‌اند که لازم است نمونه‌ای مرگبار از جدیت اسرائیل ارائه شود.
ارتباط با جبهه‌های دیگر
تحولات روز یکشنبه در لبنان با آنچه در جبهه‌های دیگر رخ می‌دهد نیز مرتبط است. در سوریه، دولت ترامپ سعی دارد توافق عادی‌سازی با اسرائیل را ترویج کند، اما عملاً با مخالفت نتانیاهو مواجه شده است. علاوه بر این، اسرائیل از استقرار نظامی حماس در مناطق صور و صیدا نگران است؛ استقراری که حماس می‌تواند برای اعمال فشار متقابل در زمانی استفاده کند که آمریکا تلاش دارد آتش‌بس در نوار غزه را تحمیل کند.
با این حال، همان‌طور که درباره نتانیاهو معمول است، نمی‌توان نادیده گرفت که این اقدامات تا چه حد برای او از لحاظ سیاسی مناسب است. او هفته گذشته با سفر تحریک‌آمیز به بخش سوری بلندی‌های جولان، تنش با دولت سوریه را افزایش داد. عملیات بیروت نیز احتمالاً بی‌ارتباط با همین محاسبات نیست؛ همین‌طور تنش‌های مستمر در غزه.
افروخته بودن آتش در چند جبهه به نتانیاهو کمک می‌کند کنترل گفتگوهای عمومی را در دست گیرد و فضای مطلوب خود برای کارزار انتخاباتی پیش رو را شکل دهد. این وضعیت به او امکان می‌دهد برای تأخیرهای بیشتر در روند محاکمه کیفری‌اش نیز بهانه‌های گوناگونی پیدا کند.
