هشدار زیدآبادی درباره رویکرد حقوق بشری لاریجانی؛ از شیوه طالبان تقلید نکنید
رویداد۲۴| محمدجواد لاریجانی با انتقاد از نهاد‌های بین‌المللی، از جمله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای حقوق بشر، این نهاد‌ها را «دربست در اختیار آمریکا و غرب صهیونی» خوانده است. در مقابل، نگاهی تحلیلی به عملکرد این نهاد‌ها و مواضع گزارشگران ویژه نشان می‌دهد که واقعیت پیچیده‌تر از آن است.
احمد زیدآبادی، تحلیلگر سیاسی در همین راستا به انتقاد از محمدجواد لاریجانی پرداخته و با اشاره به خروج آمریکا و اسرائیل از شورا و تحریم گزارشگر ویژه سازمان ملل در فلسطین، فرانچسکا آلبانزه، این ادعا را زیر سوال برده است. گفتنی است، آلبانزه با وجود فشار‌ها و تحریم‌ها، گزارش‌های خود را درباره اشغالگری اسرائیل ارائه کرده و خواستار تصویب طرحی برای پایان اشغالگری و آپارتاید در فلسطین شده است.
زیدآبادی انتقاد کرده که لاریجانی با تکیه بر مفهوم «حقوق بشر غربی» تلاش می‌کند مسائل حقوق بشری داخلی و بین‌المللی را به توطئه غرب نسبت دهد و دستگاه‌های داخلی را به بی‌اعتنایی نسبت به استاندارد‌های جهانی تشویق کند.
او نوشته: «متأسفانه محمدجواد لاریجانی چند سالی است که با پیش کشیدن بحث "حقوق بشر غربی" می‌کوشد تا اصل موضوع حقوق انسانی و شهروندی را به "توطئۀ غرب صهیونی" نسبت دهد و از همین رو به طور دائم دستگاه‌های حاکم بر ایران را به بی‌اعتنایی نسبت به موازین بین‌المللی حقوق بشر و اجرای احکام جزایی و فقهی به شیوۀ امارت اسلامی طالبان در افغانستان فرا می‌خواند و ترغیب می‌کند!
به همین دلیل او در متنی که هیچ ربطی به بحث حقوق بشر ندارد، ظاهراً به عمد شورای حقوق بشر مورد غضبِ دولت‌های ترامپ و نتانیاهو را در کنار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی" دربست در اختیار آمریکا و غرب صهیونی" قلمداد کرده است! منظور نهایی از این نوع تحرکات واقعاً چیست؟»
محمدجواد لاریجانی، در مقام دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه و نماینده ایران در برخی نهاد‌های بین‌المللی، بار‌ها بر نقش منفی غرب در حقوق بشر تأکید کرده است. با این حال، تحلیلگران می‌گویند که این رویکرد باعث شده ایران از تعامل جدی و سازنده با نهاد‌های بین‌المللی فاصله بگیرد و به جای اصلاح سیاست‌ها و رعایت استاندارد‌های حقوق بشری، بر تئوری توطئه تمرکز کند.
این مسئله باعث شده که بسیاری از گزارش‌های داخلی و بین‌المللی درباره حقوق زنان، زندانیان سیاسی و آزادی‌های مدنی مورد توجه کافی قرار نگیرد و فرصت‌های تعامل سازنده با سازمان‌های بین‌المللی برای بهبود وضعیت حقوق بشر از دست برود.
انتقاد‌ها نشان می‌دهد که ایران از لحاظ قانونی و اجرایی در حوزه حقوق بشر با استاندارد‌های بین‌المللی فاصله دارد. علاوه بر تمرکز روی نقد نهاد‌های بین‌المللی، توجه به مسائل واقعی داخلی مانند شرایط زندانیان، آزادی بیان، حقوق اقلیت‌ها و زنان کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
به عبارت دیگر، تمرکز بیش از حد بر انتقاد از غرب و نهاد‌های بین‌المللی، باعث شده بحث‌های حقوق بشری واقعی در کشور کمتر شنیده شود و ایران در عرصه جهانی با تصویر تضاد میان شعار و عمل روبه‌رو گردد.
گزارش‌ها و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که ایران نیازمند بازنگری جدی در سیاست‌های حقوق بشری خود و تعامل سازنده با نهاد‌های بین‌المللی است. انتقاد داخلی، مانند یادداشت زیدآبادی، نشان می‌دهد که حتی در فضای داخلی نیز صدا‌های نگران از تضاد میان ادعا و واقعیت وجود دارد.
اگر ایران بتواند میان انتقاد سازنده از نهاد‌های بین‌المللی و اصلاح سیاست‌های داخلی توازن برقرار کند، هم اعتبار بین‌المللی خود را تقویت کرده و هم وضعیت حقوق بشر داخلی را بهبود خواهد داد.
