به گزارش مشرق، پس از تجاوز غیر قانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی به تاسیسات صلح آمیز هستهای ایران در تاریخ ۲۳ خردادماه سال جاری، فشارهای کشورهای غربی علیه برنامه صلح آمیز هستهای ایران بیشتر شد و سه کشور اروپایی و آمریکا اقداماتی خصمانه را علیه تهراه انجام دادند.
یکی از اقدامات غیرقانونی سه کشور اروپایی فعال سازی مکانیسم موسوم به ماشه علیه ایران در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد بود که بر اساس ادعاهای واهی صورت گرفت.
نکته قابل توجه در این میان انفعال شورای امنیت سازمان ملل متحد و شخص رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی بود که حتی از صدور یک بیانیه در محکومیت حمله به تاسیسات یکی از اعضای آژانس بینالمللی خودداری کردند. تاسیساتی که بیشترین نظارت آژانس بر روی آنان بود و شخص مدیرکل در هیچ گزارشی از انحراف ایران به سمت ساخت سلاح هستهای سخن نگفته بود.
اکنون سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس به همراه آمریکا به دنبال این هستند که در نشست شورای حکام آتی (۲۸ تا ۳۰ آبان ماه) قطعنامهای را علیه ایران صادر کنند؛ پیش نویس قطعنامهای که جز فشار سیاسی بر ایران هدفی ندارد و بر اساس ادعاهای غیرمعتبر تدوین شده است.
رومن اوستینوف، معاون نماینده دائم روسیه نزد سازمانهای بینالمللی در وین در همین خصوص ، با اشاره به تهیه پیش نویس قطعنامه علیه ایران توسط سه کشور اروپایی و آمریکا تاکید کرداین مسئله با این خطر همراه است که تمامی پیشرفتهای هستهای را که ایران و مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در زمینه بازسازی اعتماد میان دو طرف دست یافتهاند، از بین میبرد.
متن کامل مصاحبه این مصاحبه را در زیر میخوانید:
بعد از حمله به تاسیسات صلحآمیز هستهای ایران و تلاش تروئیکای اروپا برای فعال سازی اسنپ بک، ما شاهد اقدامات سه کشور ایران، روسیه و چین بودیم و جلسات و نامههای مشترک متعددی از سوی سه کشور ترتیب داده شد. مشخصا بفرمائید که تاکنون چه اقداماتی صورت گرفته و آیا این اقدامات مشترک تاثیرگذار بوده است؟
در مجموع باید بگوییم که از نظر ما، این اقدامات مشترک و همچنین کارهای انفرادی کشورهای ما مؤثر بودهاند. این تلاشها نشاندهندهی درجهی بالایی از هماهنگی بین روسیه، ایران و چین است، اما همچنین به عنوان ابزاری مهم برای مقابله با روایتها و اقدامات غیرسازندهی کشورهای غربی عمل میکند. نشان داده شد که این چارچوب ابزار و ساز و کاری قوی برای بیان استدلالهای ما بوده است.
آیا آژانس بینالمللی انرژی اتمی دستورالعمل مشخصی برای رسیدگی به مواردی که حمله به تاسیاست هستهای اعضای انپیتی صورت گرفته، دارد؟ و خواسته ایران برای رسیدگی به این حمله غیرقانونی را چطور میبینید؟
آژانس بینالمللی انرژی اتمی چنین دستورالعملهای خاصی ندارد. با این حال، رسیدگی به این موضوع مستقیماً در حیطه وظایف آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار میگیرد. ما پیوسته بر این موضوع اصرار داشتهایم. قطعنامههای ۴۴۴ و ۵۳۳ کنفرانس عمومی آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از جمله، تصریح میکنند که هرگونه حمله مسلحانه و تهدید علیه تأسیسات هستهای ایران که در جهت اهداف صلحآمیز فعالیت میکند نقض اصول منشور سازمان ملل متحد، حقوق بینالملل و اساسنامه آژانس است.
با این حال، در طول پنج ماه گذشته، اظهارات نگرانکنندهای از برخی کشورها شنیدهایم، از جمله ادعاهایی مبنی بر اینکه «اساسنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی حمله به تأسیسات هستهای را ممنوع نمیکند». این یک تفسیر عمیقاً نادرست از واقعیت است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید فعالیتهای خود را مطابق با اهداف و اصول سازمان ملل متحد که در این مورد واضح هستند، انجام دهد.

ما همچنین این واقعیت را پنهان نمیکنیم که از نحوه برخورد دبیرخانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نهادهای مدیریتی و سیاستگذاری آن با حملات اسرائیل و ایالات متحده علیه تأسیسات هستهای ایران تحت پادمانهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی ناراضی هستیم. فقدان موضعگیری صریح و روشن در محکومیت این اقدامات غیرقانونی، رویه بسیار خطرناکی را ایجاد میکند. این امر چنین حملاتی را عادی جلوه میدهدعاملان اکنون میدانند که اگر دوباره این کار را انجام دهند، میتوانند از مجازات فرار کنند.
بنابراین برداشت ما از درخواستهای ایران برای رسیدگی به این حملات این است که این یک درخواست کاملاً منطقی و موجه است و آژانس بینالمللی انرژی اتمی بایستی بر اساس آن عمل میکرد.
شاهد بودیم که ایران و آژانس در قاهره با یکدیکر به توافقی برای نحوه جدید همکاری دست پیدا کرده بودند که بعد از اقدام سه کشور اروپایی علیه ایران در شورای امنیت و صدور قطعنامه از بین رفت. این اقدام سه کشور اروپایی را چقدر مخرب میدانید؟
بسیار مخرب. موضع ما در مورد مکانیسم ماشه مشخص است - سه کشور اروپایی هیچ حق قانونی برای توسل به آن نداشتند و ادعاهای آنها مبنی بر انجام این کار به دلایلی که بارها در رایزنیهای رسمی ما در نیویورک بیان شده است، باطل و بیاعتبار است.
مسئله دیگری که اسباب زحمت ما است این است که تروئیکای اروپایی در این به اصطلاح راهبردی که در پیش گرفتهاند از داشتن هرگونه چشماندازی از هدف نهاییشان غافل ماندهاند. به سختی میشود فهمید که آنها به جز اعمال فشار چه میخواهند. در این زمینه، ادعاهای آنها در مورد «متعهد ماندن به دیپلماسی» کاملاً نامعقول به نظر میرسد.

با توجه به عدم رسیدگی به خواست ایران مبنی بر محکومیت حمله به تاسیسات هستهایش از سوی آژانس و همچنین اقدام غیرقانونی سه کشور اروپایی در فعال سازی اسنپ بک، به نظر شما خواستههای گروسی برای بازرسی کامل از ایران منصفانه است؟
ما در شرایطی به غایت پیچیده فعالیت میکنیم. برای نخستین بار است که با چنین وضعیتی در اجرای پادمانهای آژانس در یک کشور عضو آژانس مواجه هستیم. جامعه بینالمللی باید از دلایل و ریشههای این وضعیت آگاه باشد و بهطور کامل از ایران در پیگیری رویکردی عادلانه و منصفانه در آژانس در قبال این وضعیت فاجعهباری که ایران متحمل شده، حمایت کند.
در عین حال، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تابع تعهدات قانونی کشورهای عضو و خود آژانس بر اساس توافقنامه جامع پادمان است. در این چارچوب، معتقدیم بسیار مهم است که مدیرکل پیش از نشست آبانماه شورای حکام، نگرانیهای امنیتی ایران را بهرسمیت بشناسد و آمادگی خود را برای تعامل با ایران بر مبنای توافقنامه جامع پادمان و قوانین داخلی ایران اعلام کند؛ قوانینی که به باور او با یکدیگر در تضاد نیستند. این تعهد، پایهای امیدوارکننده برای ادامه گفتوگوها فراهم میآورد.
با توجه به جلسه شورای حکام و همکاری فعلی بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روسیه وضعیت را چگونه میبیند؟
ما بسیار نگران هستیم که سه کشور اروپایی و ایالات متحده در تلاشند تا در جلسه نوامبر (۲۸ آبان) شورای حکام، قطعنامه دیگری علیه ایران تصویب کنند. این مسئله با این خطر همراه است که تمامی پیشرفتهای هستهای را که ایران و مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بازسازی اعتماد میان یکدیگر دست یافتهاند، از بین میبرد.
چنین تلاشهایی (بازسازی اعتماد) باید مورد حمایت و تقویت قرار گیرند، نه این که با یک اقدام تحریکآمیز دیگر تضعیف شوند. به احتمال زیاد در صورت تصویب قطعنامه چنین خواهد شد. با این حال، به نظر میرسد کشورهای غربی نمیتوانند به منطق و تدوین یک استراتژی صحیح و واقعبینانه برای تعامل با ایران گوش فرا دهند.
روسیه از تعامل مداوم بین تهران و دبیرخانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی استقبال میکند و ما از همه طرفها میخواهیم که با این روحیه عمل کنند و تمام انرژی خود را بر این تحولات مثبت متمرکز سازند.


