یک ملودی، دو خواننده؛ روایت مشترک علیرضا افتخاری و همایون شجریان از دلستان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، قطعه «دلستان» با آهنگسازی و خوانندگی همایون شجریان پس از حدود دو دهه بار دیگر منتشر شد؛ اثری که او سال‌ها پیش به علیرضا افتخاری سپرده بود و اینک با تنظیمی تازه و صدای خودش به گوش مخاطبان می‌رسد.

انتشار «دلستان» به‌عنوان تازه‌ترین اثر همایون شجریان، خبر مهم این روزهای موسیقی ایران است. این قطعه با شعری از سعدی، تنظیم آرش گوران و همراهی نوازندگانی همچون پدرام فریوسفی (ویلن و ویولا)، مهرداد عالمی (ویلنسل)، همایون نصیری (سازهای کوبه‌ای) و آرش گوران (پیانو) اجرا شده است. اهمیت خبر اما در تاریخچه قطعه نهفته است: آهنگی که 22 سال پیش در آلبوم «قصه شمع» با صدای علیرضا افتخاری شنیده شده بود، اکنون با صدای خالق ملودی منتشر شده است.

همایون و افتخاری هر دو در دوران اوج این آهنگ را خواندند

ساختار ملودیک: «دلستان» با ملودی خطی و پیوندهای هارمونیک ظریف ساخته شده است. نسخه‌ی افتخاری بر پایه‌ی رنگ‌آمیزی ارکسترال سنتی و خطوط پرقدرت و تحریرهای کشیده شکل گرفته بود؛ در حالی‌که نسخه‌ی تازه‌ی همایون، ساده‌تر اما با پالایش صوتی بیشتر ارائه شده است.

ریتم و فرم: در اجرای جدید، تأکید بر ریتم‌های نرم‌تر و همراهی پیانو، فضایی معاصرتر ایجاد می‌کند. در مقابل، نسخه‌‌ای که با صدای علیرضا افتخاری منتشر شده، بیشتر متکی بر سازهای ایرانی و الگوهای ضربی کلاسیک بود.

افتخاری در اوج دوران خوانندگی‌اش (1382) این قطعه را با قدرت صدایی و وسعت تحریری چشمگیر اجرا کرد؛ در حالی‌که همایون با تمرکز بر بیان لطیف، کنترل دینامیک و ظرافت آوایی، برداشت دیگری از همان ملودی ارائه می‌دهد.

به روایت تاریخ

سال 1382 برای موسیقی ایرانی سالی ویژه بود؛ آلبوم «قصه شمع» با صدای افتخاری منتشر شد و همزمان نخستین آلبوم مستقل همایون شجریان با نام «نسیم وصل» به بازار آمد. آن سال، افتخاری در اوج شهرت و محبوبیت بود و همایون در آغاز راه. اکنون پس از گذشت دو دهه، شرایط برعکس شده است: شجریان به یکی از مهم‌ترین چهره‌های موسیقی ایران بدل شده و بازخوانی «دلستان» از سوی او، بُعدی تاریخی به این آهنگ می‌دهد.

بازگشت ملودی

اهمیت خبر در «بازگشت ملودی» است؛ اثری که سال‌ها میان دو نسل از خوانندگان جریان داشته و اکنون دوباره در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی مطرح شده است. این بازخوانی، امکان مقایسه و بحث در میان دوستداران موسیقی را فراهم کرده و ارزش خبری بالایی دارد.

تجربه مخاطب

شنوندگان نسخه افتخاری، با تحریرهای پرشور و اجرای قدرتمند او ارتباط می‌گیرند؛ در حالی‌که شنوندگان نسخه‌ی همایون، بیش از هر چیز با لطافت و حس شاعرانه‌ی اثر مواجه می‌شوند. دو تجربه‌ی شنیداری متفاوت که به‌نوعی تکمیل‌کننده‌ی یکدیگرند.

قصه شمع (1382) آلبومی بود که در آن نام‌هایی چون حسین یوسف‌زمان، مجید اخشابی، مهیار فیروزبخت و علی جعفریان در کنار همایون شجریان به‌عنوان آهنگساز حضور داشتند. در این آلبوم تنظیمِ آهنگِ «دلستان» را عمادرضا نکویی برعهده داشته است.

فرصتی برای مرور

انتشار دوباره «دلستان» نه‌تنها یک بازگشت موسیقایی است، بلکه فرصتی برای مرور مسیر دو نسل از خوانندگان موسیقی ایران نیز به شمار می‌آید. مقایسه‌ی این دو نسخه، نشان می‌دهد چگونه یک ملودی می‌تواند در بستر زمان و با تغییر صدای اجراگر، معنایی تازه بیابد.

انتهای پیام/