تروئیکای اروپایی میگوید منتظر اقدامی است تا به آنها ثابت کند ایران آماده یافتن راهحلی دیپلماتیک برای برون رفت از شرایط فعلی است. آنها شروطی را برای تهران تعیین کردهاند که در در داخل کشور با مخالفتهای شدیدی روبهرو شده است. همزمان ایران اعلام کرده است که با وجود توافق هستهای با آژانس در قاهره، مکانیسم ماشه فعال شود، این توافق لغو شده و امکان خروج از انپیتی هم روی میز قرار میگیرد.
در خبرآنلاین با فریدون مجلسی دیپلمات پیشین و کارشناس مسائل بینالملل در مورد سفر پزشکیان به نیویورک و راههای پیش روی تهران در هفتههای باقیمانده تا فعال شدن مکانیسم ماشه به گفتگو نشستهایم:
چندان شانسی برای دیپلماسی به نفع تهران دیگر وجود ندارد. حتی روسای جمهور پیشین هم شانس چندانی در نیویورک نداشتند. یکی از آنها اجازه مذاکره نداشت و دیگری را جدی نگرفتند. آقای خاتمی جدیتر از همه بود چون پیشنهادی که رنگ صلحآمیز داشت را با خود میبرد. تا وقتی که ما خود را با جهان تطبیق ندهیم و قوانین بینالمللی را نپذیرفته و به قطعنامههای شورای امنیت ارج ننهیم در سازمان ملل متحد شانس و بهرهای نخواهیم داشت. رایزنیهای دیپلماتیک در این سازمان هم نمیتواند کار خاصی در موقعیت فعلی کند. کاری که مقامات ایرانی باید پی بگیرند این است که اوضاع بدتر نشود.
من فکر میکنم که پناه بردن به قاهره و آمدن رافائل گروسی مدیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی به این شهر انتخاب خوبی بود. قاهره حسنی دارد و آن اینکه مصر توانست از طریق دیپلماسی سرزمینهای اشغال شده خود را پس بگیرد. ایران باید از مسیر مصر استفاده کند. من به مصر و توافقی که در قاهره رخ داده خوشبینتر از سفر رئیسجمهور به نیویورک هستم. البته اگر پای توافق با آژانس به نیویورک و سازمان ملل باز شود، میتوان بیشتر از آن بهرهمند شد.
در این دو هفته ما به یک راه حل شجاعانه نیاز داریم که مستقیما با آمریکا وارد گفتگو شویم و حداکثر امتیازاتی را که امکانش هست بگیریم و خواستهها را در مورد رعایت صلح در منطقه را بپذیرد و خودش را نجات دهد. من احتمال این موضوع را کم میبینم. با وجود اینکه این راهحل طرفدار زیادی دارد اما اقلیت تندرو در کشور که برجام را هم برهم زدند، سود و منافعشان در بازگشت قطعنامههاست.
حتی با وجود توافق میان ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی رویکرد اروپاییها هیچ تغییری نسبت به یک ماه قبل نداشته است. آنها کار سفارتخانهها و کنسولگریها را هم تعلیق کردهاند و تنها میگویند که بروید و با آمریکاییها گفتگو کنید.
تعویق کوتاه مدت در اجرای اسنپبک امر بعیدی نیست و ممکن است اتفاق بیافتد. اما آنها امید دارند که ایران از این تعویق استفاده کند در این مدت به خواستههای غرب تن بدهد. عدهای این روزها میگویند ما برجام را پذیرفتهایم و امتیازاتی دادهایم. وآنها چکار کردهاند؟ از دید غرب برجام حق ایران نبود بلکه اغماضی بود که به ایران کردند و نوعی مجازات برای ایران بود. ما قوانین بینالمللی را از دیدگاه آنها و شورای امنیت نقض کرده بودیم و میگفتند که شش بار مرتکب جرم شده بودیم. برجام شاهکار و یک عمل دیپلماتیک بسیار ظریف بود. ایران اینبار و در این فرصت هم باید دنبال قراردادی مشابه برجام باشد.
۳۱۲/۴۲