سیاست خارجی ایران بر اساس دو هویت اصلی شکل گرفته است: میراث امپراتوری ایران باستان و رهبری پان‌اسلام‌گرایی شیعی که پس از انقلاب ۱۹۷۹ تقویت شده است.

ایران به‌عنوان وارث امپراتوری پارس، نفوذ خود را در آسیای مرکزی و جنوبی گسترش داده و روابط تجاری و زیرساختی با کشورهای قزاقستان، ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان برقرار کرده است.

پس از انقلاب اسلامی، ایران با هدف گسترش نفوذ شیعی در خاورمیانه به حمایت از گروه‌هایی مانند حزب‌الله در لبنان، حوثی‌ها در یمن، گروه‌های شیعه در عراق و رژیم بشار اسد در سوریه پرداخته است.

سپاه پاسداران نقشی کلیدی در ترکیب ابعاد امپراتوری و ایدئولوژیک ایران ایفا می‌کند. این نهاد از گروه‌های شیعه در خاورمیانه، آسیای مرکزی و جنوبی، مانند پاکستان و افغانستان حمایت می‌کند.

ایران با تشکیل شبکه‌ای از گروه‌های همسو در خاورمیانه، محور مقاومت را ایجاد کرده و نفوذ خود را از طریق همگرایی سیاسی و مذهبی گسترش داده است.

ترکیب دو بُعد امپراتوری و پان‌اسلام‌گرایی با هدف ایجاد یک قدرت منطقه‌ای بزرگ که هم از نظر سرزمینی و هم از نظر ایدئولوژیکی برتری داشته باشد، هدف نهایی ایران است.

منبع: IARI