اوکراین جنگ را به دل دریا برد؛ نفتکشهای روسیه در تیررس پهپادهای دریایی
اوکراین با هدف قراردادن نفتکشها و تأسیسات حیاتی صادرات نفت در دریای سیاه، تلاش دارد شریان اصلی تأمین مالی جنگ کرملین را هدف قرار دهد؛ اقدامی که همزمان با تحرکات دیپلماتیک آمریکا برای صلح میان مسکو و کییف انجام میشود.
به گزارش ایلنا به نقل از ارمنیوز، اوکراین دامنه حملات خود علیه بخش انرژی روسیه را گسترش داده و اینبار نفتکشها و تأسیسات حیاتی صادرات نفت در دریای سیاه را هدف قرار داده است؛ اقدامی که با هدف ضربهزدن به اصلیترین منبع تأمین مالی جنگِ نزدیک به چهار ساله کرملین صورت میگیرد.
بنا بر گزارش والاستریت ژورنال، در حالی که ایالات متحده رهبری تحرکات دیپلماتیک گستردهای را برای دستیابی به چارچوبی احتمالی جهت دستیابی به صلح میان مسکو و کییف بر عهده دارد، این عملیات دریایی از سوی اوکراین همچنان ادامه دارد.
جمعه گذشته، همزمان با غروب خورشید در دریای سیاه، یک پهپاد دریایی «سیبیبی» متعلق به سازمان امنیت اوکراین با یک نفتکش وابسته به روسیه برخورد کرد و انفجاری قابلتوجه ایجاد شد.
کییف این بار نیز با انتشار تصاویر حمله، آن را تأیید کرده؛ این سومین بار در سال جاری است که اوکراین به هدفقرار دادن نفتکشهای روسی اذعان میکند. از ژانویه تاکنون سلسلهای از انفجارهای مبهم، نفتکشهای مشابه را هدف قرار داده است.
اوکراین این هفته اعلام کرد دو نفتکش «کایروس» و «فیرات» را که با پرچم گامبیا بهسوی بندر نووروسیسک روسیه در حرکت بودند، هدف قرار داده است.
با وجود آنکه این دو کشتی هنگام حمله خالی از نفت بودند، اما معمولا محمولههایی به ارزش حدود ۷۰ میلیون دلار حمل میکنند. هر دو نفتکش نیز در فهرست تحریمهای غرب قرار دارند و بخشی از شبکهای توصیف میشوند که از آن با عنوان «ناوگان سایه» روسیه یاد میشود.
«اوکراین را از دریا جدا میکنیم»
در پی این حملات، مسکو هشدارهای شدیدی صادر کرد و ولادیمیر پوتین تهدید کرد که حملات به بنادر اوکراین را افزایش خواهد داد. او گفت: «شدیدترین گزینه، جدا کردن اوکراین از دریاست؛ در این صورت دزدی دریایی کاملاً غیرممکن خواهد شد.»
این اظهارات نشاندهنده احتمال افزایش تنش در مسیرهای حیاتی دریای سیاه است و میتواند خطرات تجارت جهانی را تشدید کند.
نگرانی کشورهای منطقه
کشورهای همسایه نسبت به پیامدهای این حملات ابراز نگرانی کردهاند. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، هشدار داد که این درگیری امنیت کشتیرانی در دریای سیاه را به خطر میاندازد. او به تمام طرفها پیام هشدارآمیز داد.
قزاقستان نیز حمله به تأسیسات نفتیاش که برای صادرات از طریق نووروسیسک استفاده میشوند، محکوم کرد و آن را ضربهای به روابط دو کشور دانست. کییف در پاسخ تأکید کرد که هدف حملات، جلوگیری از تجاوز روسیه است و نه آسیب به شرکای خود.
مسکو به شبکهای از کشتیهای قدیمی که مرتباً پرچم خود را تغییر میدهند متکی است تا تحریمهای غرب را دور بزند و صادرات نفت را ادامه دهد. با این حال، حملات اخیر باعث افزایش حق بیمه دریایی، بالا رفتن ریسک عملیاتی و کاهش احتمالی درآمدهای کلیدی دولت روسیه شده است.
کارشناسان هشدار میدهند که این فشار میتواند روسیه را مجبور کند صادرات نفت خود را به بنادر دورتر در دریای بالتیک منتقل کند؛ اقدامی که پرهزینه و کمسود خواهد بود.
کییف ضعف دریایی خود را با فناوری جبران میکند
اوکراین که بخش عمده ناوگان دریایی سنتی خود را از دست داده، موفق شده توانمندیهای پیشرفتهای در توسعه پهپادهای دریایی و هوایی ایجاد کند. این توانایی به کییف امکان داده تا کشتیهای جنگی، سکوهای بارگیری نفت، سامانههای دفاعی، و تأسیسات تولید و صادرات انرژی روسیه را هدف قرار دهد.
در حملات هفته گذشته، زیرساختهایی در بندر نووروسیسک- یکی از مهمترین بنادر روسیه در دریای سیاه – آسیب دید. برخی از این تأسیسات متعلق به کنسرسیوم خط لوله دریای کاسپین بودهاند که شرکتهای غربی بزرگی مانند شِورون و اکسونموبیل نیز در آن سهام دارند. همین حملات باعث شد قیمت نفت برنت حدود یک درصد افزایش یابد.
مسکو تاکنون توانسته است بخش زیادی از خسارات را مهار کند: تعمیر پالایشگاههای آسیبدیده، اعزام کشتیهای بیشتر برای حملونقل، و تداوم صادرات نفت به بازارهای آسیایی. اما اثرات جانبی روبهافزایشاند از جمله کمبود سوخت در برخی شهرهای روسیه، انتقال سامانههای دفاع هوایی از خط مقدم، و کاهش تدریجی درآمدهای دولت.
فشار اقتصادی؛ اهرم اصلی اوکراین
آدی امسیرویچ، کارشناس انرژی دانشگاه آکسفورد، میگوید: این بهترین اهرم فشار اوکراین است. ضربهزدن به اقتصاد میتواند روسیه را وادار به انعطاف در مذاکرات کند.»
