به گزارش خبرگزاری ایمنا، کتاب «نفحات نفت: جستاری در فرهنگ نفتی و مدیریت دولتی» اثر رضا امیرخانی، اثری است جسورانه که با زبانی روشن، نقدی جدی بر وابستگی تاریخی اقتصاد و قدرت در ایران به نفت ارائه میدهد. این کتاب که در قالب «جستار» نوشته شده است نه گزارش خشک و علمی است، نه رمان؛ بلکه تلفیقی است از تحلیل، تجربه، طنز و تأمل به قصد بیدار کردن ذهن خواننده نسبت به ساختار اقتصادی مدیریتی مبتنی بر نفت.
نفت؛ نعمتی که به طناب دار بدل شد
نویسنده با وسواس و دقت نشان میدهد که نفت برای ایران فقط یک منبع درآمد نبوده، بلکه پایه و اساس شکلگیری یک «فرهنگ نفتی» یعنی انضباط مدیریتی، ساختار حکمرانی، رابطه دولت با مردم، و حتی سبک زندگی شده است. این وابستگی، به گفته نویسنده نفت، باعث رشد تنپروری، تضعیف بخش خصوصی، رکود خلاقیت، تعطیلی تولید، فساد و بیمسئولیتی اجتماعی شده است. آنچه «نفحات نفت» نقد میکند، نه نفت بهتنهایی، بلکه ساختاری است که نفت را بدل به عصب حیات اقتصادی و سیاسی کشور کرده است.
زبانی زنده، نقدی صمیمی و تأملی اجتماعی
ویژگی مهم کتاب، زبان و لحن آن است: امیرخانی با نثری ساده اما تأثیرگذار، گاه طنزآمیز و کنایهزن، گاه تأملآمیز و گزنده، خواننده را دعوت به تأمل میکند. او از قالب خشک مقاله و گزارش رسمی عبور کرده و با قلمی ادبی اجتماعی، مخاطب عام را نیز درگیر میکند. به همین دلیل است که «نفحات نفت» توانسته فراتر از حلقه متخصصان، برای عموم مردم قابل فهم و اثرگذار باشد.
مخاطبان: از نسل جوان تا اهل سیاست
نفحات نفت بیش از آنکه خطاب به سیاستمداران یا متخصصان باشد، روی نسل جوان و شهروندان عادی حساب کرده است. نویسنده امید دارد که با بیدار کردن ذهن جوانان نسبت به ساختار اقتصادی مبتنی بر نفت، زمینه همت، تولید و استقلال اقتصادی فراهم شود — نه وابستگی و منت نفت. به همین دلیل این کتاب را میتوان جرقهای برای بازاندیشی در جامعه دانست.
اهمیت امروز؛ نقدی زنده به ساختاری نه دیروز
با گذشت سالها از انتشار نخستین چاپ «نفحات نفت»، معضل وابستگی به نفت و آثار اجتماعی آن همچنان موضوعی زنده است. کتاب امیرخانی با تأمل در تاریخ و نقد ساختارهای تکرارشونده، به ما یادآوری میکند که نفت — اگر به صورت ساختاری و فرهنگی به پشتوانه قدرت و دولت تبدیل شود — نه نعمت، بلکه بارِ سنگینی است بر دوش جامعه. در این میان، «نفحات نفت» نه صرفاً یک اثر ادبی یا تحلیلی، بلکه هشداری است جدی برای امروز و فردا.
درباره نفحات نفت
- چون «نفحات نفت» با زبانی که برای عامه قابل فهم است، نقدی جسورانه بر ساختار اقتصادی و مدیریتی کشور ارائه میدهد؛ این یعنی موضوعی که رسانه باید دربارهاش بگوید.
- چون این نقد، نه فقط اقتصادی، بلکه اجتماعی و فرهنگی است — و تأثیر نفت در زندگی روزمره مردم، سیاست، اقتصاد و امید به آینده را به پرسش میکشد.
- چون در شرایط کنونی که بحث درباره منابع، تولید ملی، استقلال اقتصادی و فساد ساختاری مهم است، «نفحات نفت» میتواند نقطه شروع گفتوگویی جدی در سطح جامعه باشد.
- چون این کتاب نسل جوان را خطاب قرار میدهد — کسانی که ممکن است با روشهای خاموش و تحلیل عمیق، با تغییر ساختار و فرهنگ به سمت آزادی اقتصادی و عدالت اجتماعی تلاش کنند.
