علائم بیش فعالی نوزاد
شاید شما هم فکر کنید اختلال بیش‌فعالی یا همون ADHD فقط در کودکان بزرگ‌تر و یا نوجوان‌ها تشخیص داده می‌شه، اما واقعیت اینه که نشونه‌های اولیه این اختلال میتونه از همون دوران نوزادی بروز کنه. البته تشخیص اختلال بیش‌فعالی در سنین پایین به دلیل محدودیت‌های رشد نوزادان و شباهت‌های رفتاری بین اون‌ها بسیار پیچیده است و بیشتر مواقع تشخیص قطعی این اختلال تا بعد از سنین پیش‌دبستانی به تعویق می‌افته. با این حال، والدین می‌تونن با شناخت علائم اولیه به درک بهتری از رفتار نوزاد خودشون برسن و در صورت لزوم به متخصص مراجعه کنن.
۱. بی‌قراری بیش از حد و نیاز دائمی به توجه
یکی از بارزترین نشونه‌های اختلال بیش‌فعالی در نوزادها، بی‌قراری دائمی و نیاز همیشگی به توجه و تماس جسمی است. این نوزادان به محض این که به زمین گذاشته می‌شن، شروع به گریه و ناآرامی می‌کنن و تنها وقتی در آغوش گرفته می‌شن یا توجه مستقیم دریافت می‌کنن، آروم می‌شن. چنین نوزادانی معمولاً نمی‌تونن به راحتی و برای مدت طولانی روی یک فعالیت یا وسیله خاص متمرکز بمونن.
۲. مشکلات خواب، از بدخواب تا بیداری مکرر
نوزادهای دارای علائم ADHD ممکنه با مشکلات خواب دست‌وپنجه نرم کنن. اون‌ها به سختی می‌خوابن و به سرعت و به دلایل جزئی مثل کوچک‌ترین صداها بیدار می‌شن. حتی وقتی به خواب می‌رن، خوابشون عمیق و پیوسته نیست و ممکنه به‌دفعات بیدار بشن. اگرچه مشکلات خواب میتونه به دلایل مختلفی از جمله بیماری، دندان درآوردن و یا دیگر عوامل محیطی باشه، اما در نوزادان بیش‌فعال، این مسئله معمولاً یک الگوی تکراری است.
۳. واکنش‌های شدید به محرک‌های خارجی
این نوزادها اغلب نسبت به محیط اطرافشون واکنش شدیدتری نسبت به دیگر نوزادها نشون می‌دن. به عنوان مثال، ممکنه به صداهای بلند، نورهای شدید یا تغییرات کوچک محیط واکنش نشون بدن. این حساسیت میتونه باعث بشه که به سرعت تحریک بشن و به سختی آروم بگیرن. وقتی که تحریک‌پذیری زیاد با بی‌قراری همراه بشه، مراقبت از این نوزادان ممکنه چالش‌برانگیز باشه.
۴. بی‌توجهی به چهره‌ها و بازی‌های تعاملی
نوزادان معمولاً به چهره والدین خودشون یا بازی‌های تعاملی که انجام می‌شه علاقه‌مند هستن و برای چند دقیقه تمرکز می‌کنن. اما در نوزادان بیش‌فعال، این تمرکز ممکنه کوتاه‌تر از معمول باشه. این نوزادها ممکنه به سرعت حواسشون پرت بشه و نتونن حتی برای مدت کوتاهی به فعالیت یا چهره خاصی توجه کنن.
۵. تحرک زیاد حتی در شرایط محدود
برخلاف نوزادانی که در کالسکه یا جای خود آروم هستن، نوزادان با نشونه‌های بیش‌فعالی معمولاً به‌طور دائم در حال تکون خوردن، چرخیدن یا جابجایی بدن خودشون هستن. این تحرک زیاد و توقف‌ناپذیر میتونه حتی در شرایطی که محدود به محیطی کوچک هستن هم اتفاق بیفته.
نکاتی درباره دلایل و اهمیت شناخت زودهنگام
اختلال بیش‌فعالی، یک اختلال عصبی‌تکاملیه که معمولاً علت مشخصی نداره. اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی میتونه در بروز این اختلال نقش داشته باشه. اگرچه تشخیص قطعی در سنین پایین به ندرت انجام می‌شه، اما شناخت علائم میتونه والدین رو در مدیریت رفتارهای نوزاد و جستجوی کمک‌های لازم از متخصصان یاری کنه.
اهمیت تشخیص زودهنگام
شاید برای خیلی از والدین جای سوال باشه که چرا شناخت علائم اختلال بیش‌فعالی در سنین نوزادی اهمیت داره. پاسخ ساده اینه که مداخله زودهنگام میتونه به کودک کمک کنه تا مهارت‌های بهتری برای کنترل رفتارهایش یاد بگیره و والدین نیز ابزارهای بهتری برای مدیریت و مراقبت از فرزند خود داشته باشن.
اگر نوزادم بیش فعالی داشت چه کنم؟
اگر حس می‌کنید نوزادتون برخی از این علائم رو داره، بهتره اول با یک متخصص اطفال مشورت کنید. این متخصص میتونه شما رو در درک بهتر رفتارهای نوزادتون یاری کنه و در صورت نیاز، به متخصصان دیگر از جمله روان‌شناسان کودک ارجاع بده.
نکات عملی برای والدین:
- صبوری کنید: مراقبت از نوزاد با علائم بیش‌فعالی میتونه چالش‌برانگیز باشه، اما حفظ آرامش و صبوری میتونه خیلی کمک‌کننده باشه.
- ایجاد محیط آرام: محیطی آرام و بدون عوامل تحریک‌کننده میتونه به آرامش نوزاد کمک کنه.
- برنامه خواب منظم: تنظیم یک برنامه خواب منظم میتونه نوزاد رو به یک روتین مناسب نزدیک‌تر کنه.
با توجه به تمام این نکات، فراموش نکنید که هر نوزادی منحصر به فرده و رفتارهاش ممکنه با دیگران متفاوت باشه. اگر نگرانی‌های زیادی دارید، مراجعه به متخصص بهترین قدم میتونه باشه.
