هیئت‌امنای مساجد اجازه فعالیت به جوان‌ها نمی‌دهند

حجت‌الاسلام شیخ علی زند قزوینی، پژوهشگر دینی و مدرس حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره ساخت یک مسجد جدید در تهران در هر ماه گفت: در روایات ما از وجود مقدس خاتم انبیا و نبی مکرم اسلام بیان شده که پیغمبر در روایات ملاحم که مربوط به علائم آخرالزمان است، یکی از فرازهایی که مطرح می‌فرمایند این است که مساجدشان آباد و مزین می‌شود، با شکوه و بزرگ ساخته می‌شود و زینت‌کاری می‌شود. اما پیغمبر می‌فرماید در آن زمانی که مساجد آباد می‌شود، نمازخوان‌ها در آن مساجد کم می‌شوند.

متاسفانه فعالیتی در مساجد نیست

به گفته وی پیغمبر این را به عنوان یکی از فتنه‌ها و یکی از عذاب‌های آخرالزمان مطرح می‌فرماید. این روایت از وجود مقدس خاتم انبیا متاسفانه همان‌طور که پیغمبر خبر داده بودند و کلام نبوی صدق و عین وحی است، مقوله‌ای است که ما امروز کم‌کم با آن درگیر می‌شویم، می‌بینیم مساجدی ساخته می‌شود با هزینه‌های میلیاردی و فوق میلیاردی و زمین‌های آنچنانی، وسعت آنچنانی، خرج آنچنانی و تزئین آنچنانی. اما آن چیزی که مطرح می‌شود و مشکل آفرین است، این است که متاسفانه فعالیتی در مساجد نیست.

 به جای ساخت مساجد جدید، مردم را جذب آنها کنیم

شیخ علی زند قزوینی خاطرنشان کرد: ما همت خود را در سیاست‌گذاری بر این گذاشته‌ایم که به ساخت و ساز مساجد اهمیت بدهیم، نه به خروجی و محتوای مساجد. این مسئله از مشکلاتی است که باید در مورد آن یک کار فرهنگی و علمی دقیق صورت بگیرد. ما باید به جای بزرگ کردن و ساخت و ساز بناهای جدید مساجد، مردم را جذب مساجد کنیم. این مشکل را در حوزه‌های علمیه نیز روبرو هستیم.

وی خاطرنشان کرد: بزرگانی مانند علامه طباطبایی، آیت‌الله العظمی گلپایگانی، آیت‌الله العظمی خویی، آیت‌الله العظمی خمینی و آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی خروجی خود را از مساجد و از مدارسی که در حوزه علمیه قم و نجف به صورت بسیار سنتی و محقرانه بوده‌اند، به دست آورده‌اند.

این مدرس حوزه علمیه قم در ادامه گفت: اما حالا می‌بینیم که مدارس آنچنانی ساخته می‌شود و خرج‌های میلیاردی صرف می‌شود. من نمی‌خواهم بگویم بی‌انصافی کنیم و بگوییم هیچ خروجی ندارد، این‌طور نیست و کسی نمی‌تواند این را بگوید، اما آنچه مسلم است، این است که در گرفتن آن خروجی با مشکل مواجه هستیم.

او افزود: من به عنوان یک طلبه، محقق و کارشناس مذهبی بر این باورم که ما باید یک تجدیدنظری در سیاست انجام دهیم، به جای تمرکز بر عمران و آبادی بناها و ساختمان‌ها که گاهی متاسفانه حالت زنندگی برای نسل جوان به ویژه با توجه به شرایط اقتصادی که در آن قرار داریم، ایجاد می‌کند.

به گفته وی افرادی که در تامین امورات بدوی و پیش پا افتاده زندگی‌شان مستاصل هستند، وقتی به فلان مسجد یا فلان حوزه و ساختمان مذهبی و دینی که با هزینه‌های هنگفت ساخته شده نگاه می‌کنند، این امر علاوه بر اینکه ممکن است به زنندگی در جامعه برای نسل جوان منجر شود، خروجی که ما باید از مساجد و فعالیت‌های دینی بگیریم، به درستی مورد استفاده قرار نگرفته است.

در دین ما کیفیت مهم‌تر از کمیت است

پژوهشگر دینی و مدرس حوزه علمیه قم افزود: در دین ما کمیت مهم است، اما کیفیت مهم‌تر از کمیت است. ما این را در آیات و روایات بسیار زیادی مشاهده می‌کنیم که خداوند به دنبال کمیت نیست، بلکه به کیفیت توجه دارد.

این پژوهشگر دینی با اشاره به اینکه بنای خداوند متعال این نیست که همه افراد به پای کار بیایند، بلکه می‌خواهد افراد نخبه و نفوس مستعده را هدایت و جذب کند، گفت: با توجه به این قضیه، ما اکنون به شدت شخص‌محور و کمیت‌محور شده‌ایم؛ یعنی بیشتر به دنبال آمار و ارقام هستیم و این یک مشکل است که به سیاست‌های کلان بازمی‌گردد.

اگر مساجد موجود رونق بگیرد، مشکلات  حل خواهد شد

وی تاکید کرد: به نظر می‌رسد که بیشتر جنبه شعاری و حبابی کار کرده‌ایم و کمتر به جنبه محتوایی و حقیقی پرداخته‌ایم. من گمان می‌کنم همین مساجدی که در تهران وجود دارد، اگرچه ممکن است نیاز به ساخت مساجد بیشتری داشته باشیم و منکر این نیستم، اما در نهایت اگر همین مساجد آباد شود و به اصطلاح رونق بگیرد، مشکلات با همین مساجد حل خواهد شد.

بسیاری از مساجد خالی از امام جماعت معمولی هستند، چه برسد به امام جماعت جامع

شیخ علی زند قزوینی با بیان اینکه برای آباد کردن مسجد، اولین شرط وجود یک امام جماعت بسیار قوی، باسواد، مومن، متدین، مردمی و با آگاهی نسبت به زمان و فضای مجازی است، گفت: امام جماعت باید مجموعه‌ای از آگاهی‌ها را داشته باشد. متاسفانه بسیاری از مساجد تهران و شهرستان‌ها خالی از وجود امام جماعت معمولی هستند، چه برسد به امام جماعت جامعی که بتواند کار را جمع‌بندی کند.

هیئت‌امنای مساجد اجازه فعالیت به جوان‌ها نمی‌دهند

وی افزود: دومین موردی که در مساجد موجود نیازمند توجه است، هیئت‌امنای مساجد است. متاسفانه، هیئت امنایی که در مساجد معمولاً حاکم هستند، متشکل از پنج تا شش پیرمرد است که این‌ها متعلق به دوره‌های گذشته و دهه‌های قبل هستند و از نیازهای امروز جامعه بی‌خبر و بی‌اطلاع‌اند. این افراد به جوان‌ها اجازه فعالیت و انجام کارهای فرهنگی و دینی در مسجد را نمی‌دهند.

مساجد نیازمند هیئت امنایی از جنس مردم هستند نه احزاب

به گفته وی یکی از مشکلاتی که باید حل شود، همین مسئله است چرا که مساجد نیازمند هیئت امنای جوان، پویا، مومن و متدین از جنس مردم هستند، نه افراد حزبی و سیاسی و افرادی که به دنبال منافع حزبی و سیاسی باشند و سکوی پرش این حزب و آن حزب و این وکیل و آن وزیر باشند، زیرا این کار موجب ایجاد زنندگی می‌شود.

به گفته وی محتوای اصلی مسجد عبارت است از ارتباط بین خالق و مخلوق و جنبه تقویت معنویتی که بنای مسجد بر اساس آن ساخته شده است. مسجد باید «أُسِّسَ عَلَی التَّقْوَی» باشد؛ به قول قرآن، مسجدی که بر اساس تقوا ساخته شده و نه مسجد ضرار. هدف اصلی مسجد تقویت مسائل معنوی و پویایی معنویت در جامعه، به ویژه در بین نسل جوان است که این نیازمند هیئت امنای بسیار پویا، فعال و جوان دارد.

مساجد پاکیزگی و زیبایی لازم را ندارد تا  جوانان را جذب کند

این استاد حوزه علمیه قم با تاکید بر اینکه باید به زیبایی مساجد، زینت و نظافت آن‌ها توجه ویژه‌ای شود، افزود: مساجد باید به صورت‌تر و تمیز و منظم نگهداری شوند. ما می‌بینیم که برخی از مراکز عبادی ادیان دیگر، مانند کلیساها و کنیسه‌ها در تهران، از نظر هنری و ساختار فرهنگی بسیار زیبا و منظم هستند و نظافت قوی دارند. این در حالی است که مساجد کشور تمیزی، پاکیزگی و زیبایی لازم را ندارد تا مردم و جوانان را جذب کند و محیطی روحانی و دلنشین برای نمازگزاران فراهم کند.

به گفته وی متاسفانه برخی مساجد کشور فضای مطبوعی ندارند و وقتی وارد مسجد می‌شویم بوی ناخوشایندی از آن‌ها استشمام می‌شود. این مشکلات سبب شده که همین مساجد موجود نتوانند به‌خوبی کار خود را انجام دهند. بنابراین، دلخوشی ما به این که هر ماه یک مسجد جدید بنا کنیم، به نظر من رسالت ما نیست و دستور دین ما نیز این نیست.

این خطیب دینی تصریح کرد: برای تمام عرایضم می‌خواهم به یک روایت از وجود مقدس سلطان سریر ارتضا، مولانا علی ابن موسی الرضا استناد کنم تا تکلیف برای همه ما روشن شود. مامون عباسی به امام هشتم، حضرت رضا (ع) عرض کرد: «یابن رسول‌الله، بشارت به من بدهید.» حضرت فرمودند: «چه خبر شده که بشارت بدهم؟» گفت: «فلان منطقه در ماوراءالنهر که پدرم، هارون‌الرشید، سال‌های سال امید و آرزو داشت که آن منطقه را تصرف کند و به کشور اسلامی ملحق نماید و موفق نمی‌شد، امروز به من خبر رسیده که ما آن منطقه را تصرف کردیم و فتح نمودیم و شهری و کشوری را به کشور و مملکت اسلامی اضافه کردیم و از این قضیه، من بسیار خوشحالم.» مأمون عباسی، خلیفه، این را محضر امام هشتم عرض کرد و به امام رضا (ع) گفت: «آقا، تبریک بگویید.» وجود مقدس امام هشتم، حضرت رضا، یک جمله فرمودند که دقیقاً موضوعش برمی‌گردد به همین موضوع مصاحبه. این روایت دقیقاً در همین موضوع است.

به گفته وی امام هشتم، حضرت رضا (ع) به مأمون فرمودند: «مأمون، من به تو تبریک نمی‌گویم بابت تصرف این منطقه جدید و الحاقش به کشور اسلام.» گفت: «آقا، چرا؟ مگه بده؟ ما توسعه دادیم کشور اسلام را و عده‌ای را زیر بیرق اسلام آوردیم.» حضرت فرمودند: «من تبریک نمی‌گویم.» عرض کرد: «آقا، چرا؟» حضرت فرمودند: «مأمون، تو در همین کشوری که در اختیارت بود، آیا توانستی اسلام را در آن اجرا کنی؟ آیا توانستی دین را در آن به جریان بندازی که دل خوش این باشی که یک منطقه‌ی دیگری را هم ضمیمه بر این منطقه کنی؟ تو همین‌جا موفق نبودی و الان دلخوش به این هستی که منطقه جدیدی را فتح کردی و به کشور اسلامی اضافه کردی.»

شیخ علی زند قزوینی اظهار داشت: من فکر می‌کنم این روایت بیانگر همین مطلبی است که شما دنبالش هستید، یعنی دقیقاً ما هم همان بیان امام هشتم، حضرت رضا (ع) را اگر بیاوریم و پیاده کنیم، در این موضوع این می‌شود. آیا مساجد موجود در تهران، مساجد موجود در ایران، به فعالیت‌های خود و به آن رسالت‌شان به نحو صحیح توانسته‌اند عمل کنند که دلخوش این باشیم که مساجد بیشتری بسازیم؟

مردم قضاوت کنند آیا مساجد رسالت‌شان را به‌درستی انجام داده‌اند؟

وی تصریح کرد: اگر این موفقیت بوده، من نمی‌دانم؛ من این را موکول می‌کنم به مخاطبین، به مردم شریف ایران و مردم متدین و مذهبی این کشور. خود این مردم عاقل‌اند، خود این مردم متدین‌اند، خود این مردم اهل فهم‌اند و همه ما روزی‌خوار سفره‌ی این مردم هستیم. مردم ما می‌توانند قضاوت بکنند که آیا مساجد موجود رسالت‌شان را به‌درستی انجام داده‌اند.

او ادامه داد: اگر درست انجام داده‌اند، دلخوش این باشیم که هر ماه یک مسجد هم اضافه کنیم و بسازیم. اما اگر نه، مساجد موجود آن موفقیت لازم را به هر دلیلی تا کنون نتوانسته‌اند کسب کنند، خب ما نمی‌توانیم دلخوش باشیم که آمدیم مساجد جدیدی در تهران ساختیم و اضافه کردیم.

باید عالم به زمان خود باشیم

این خطیب دینی با اشاره به اینکه ما باید به چالش‌های جدیدی که با آن مواجه هستیم، از جمله تأثیرات منفی فضای مجازی و تبلیغات دشمنان دین توجه کنیم، اظهار داشت: این رسانه‌ها و ماهواره‌ها بر روی این مسئله مانور می‌دهند که شما می‌خواهید ماهی یک مسجد در شهر تهران بسازید. نمی‌خواهم بگویم همه مطرح کنندگان نیت شومی دارند، قطعا اینطور نیست و آن‌ها دنبال ترویج مسجد هم بوده اند، اما متوجه این نکته نیستند که حضرت موسی بن جعفر می‌فرماید: «العالم به زمانه»؛ یعنی باید عالم به زمان خود باشیم.

وی تصریح کرد: صرف مطرح شدن این قضیه که ما داریم هر ماه یک مسجد می‌سازیم، برای بنده به عنوان یک مبلغ دینی که باید مروج این مسئله باشم و استقبال کنم از ساخت مساجد بیشتر چنین جمله‌ای خوشایند نیست و من از شنیدن این جمله لذت نمی‌برم، چه برسد به نسل جوانی که امروز با تبلیغات شوم دشمن، می‌خواهند همین جمله را بشنوند. از طرفی سخره گرفتن اعتقادات ما و موضوع مسجد در فضای مجازی خود این امر هم سبب وهن مسجد و توهین به بیت الله و خانه خدا خواهد بود.

شیخ علی زندقزوینی گفت: من گمان می‌کنم با توضیحاتی که به عنوان یک طلبه و محقق و خطیب دینی دادم میانه خوشی با صرف مطرح کردن «ساخت یک مسجد جدید در هر ماه در تهران» ندارم و تصور می‌کنم عواقب خوبی برای جامعه به ویژه جامعه مذهبی ما ندارد.

وی در پایان گفت: مخالفت ما با ساخت مسجد در شهر تهران به ویژه ساخت مساجد از طریق بودجه بیت‌المال عمومی است. زمانی که قرار است این مساجد با استفاده از منابع عمومی و بیت‌المال مردمی ساخته شوند، این موضوع نگرانی و نارضایتی ما را بیشتر می‌کند. به عنوان مثال، انتظار ما این است که اگر قرار است مسجدی ساخته شود، باید این کار با مشارکت مردم و از طریق جمع‌آوری کمک‌های مردمی صورت گیرد و نه اینکه مساجد صرفاً با استفاده از بودجه بیت‌المال و منابع عمومی ساخته شوند. موضوع ساخت یک مسجد در هر ماه در شهر تهران که مطرح شده، قرار است با بودجه بیت‌المال این کار انجام شود و این موضوع خود به مشکلی اضافی تبدیل می‌شود.

انتهای پیام/